een lijn, een huis, een huid | Elsbet De Pauw

Hoe klinkt het kasboek van een plantage? Waaraan denkt een kwast die werd gebruikt voor bezweringen? Met welke stem spreekt een contract uit de 18e eeuw? En welk verhaal herbergt Het poppenhuis van schilder Jacob Appel?

In de reeks Oude werken, jonge schrijvers geven jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs een stem aan een artefact uit de tentoonstelling Slavernij (Rijksmuseum, Amsterdam).

een lijn, een huis, een huid

tel de gezichten, zoek naar de trots

want dit is een doek, een ruw vlak, een beeld zonder dimensie

een onvoelbaar zicht

hier vormen muren een landschap

een fantoomruimte die de regen weerhoudt

de zon van de huid

weerhoudt

koud heeft hij het niet

het landschap is solide, het briesje vals

tussen zijn handen ontbreekt het object, ontbreekt het dienblad, de rinkelende glazen

erg alleen in de hoek is hij dienstbaar,

is het object

draagt hij de lucht, draagt hij de ruimte

in de middelste kamer staat een meisje, een zachtroze meisje

houd haar aan een draadje

houd haar op het rechte pad

laat haar niet buiten de lijnen

maak de kromming volmaakt

wie heeft de zon uitgesmeerd? de bomen in beweging gebracht?

wie bepaalt de aan te nemen vorm?

ieder kind het leerproces van netheid, het goede

balanceren van edele borden

het snerpen van een zilveren mes tegen duur porselein

het knarsen van de essenhouten vloer

tussen de smaragdgroene wanden galmt behoorlijkheid, een meisjeskoor

steeds schriller klinkt een meisjeskoor

de adoratie van een middelpunt, een babytelg

wie is de belofte? wie ontstijgt de vlakke lijn niet?

alles hier is vooraf vastgelegd:

de gemeten afstand tussen stoel en tafel

de gemeten afstand tussen mens en huid

het achterlaten

van lege zitplekken

en tijd kostte het en maatwerk

maar deze ruimte echoot

in hollandse steden,

in het wellevend korps

want alles lijkt op iets anders

alles bestaat uit drie lagen: een lijn, een huis, een mens

een datum, een jaartal, een tijdperk

erg alleen in de hoek is hij het zwijgen, de dienstbaarheid

dat wat in het behang kruipt, het toebehoren

aan de ruimte, het onmisbare

hij is drie lagen

en een ervan het meest:

een lijn, een huis, een huid

de dikte van de verf

het uitsmeren

het opdrogen

een vals briesje

strijkt de lucht glad, maakt het smetteloos