Terug

Waanzinnige avond | Orhan Pamuk en de vertaling van Istanbul

Gesprek na de voorstelling ´Istanbul - Bericht van de andere kant´

Naar aanleiding van het theaterstuk Istanbul, bericht van de andere kant van Michaël Bloos organiseren we na de voorstelling in Frascati een gesprek over het werk van de Turkse auteur en nobelprijswinnaar Orhan Pamuk. In zijn veelal historische romans werpt Pamuk licht op de spanningen tussen oost en west. In zijn verhalen gaat het vaak over de indruk of gevoelens van identiteitsverlies in de cultuur van de zowel oriëntaalse als westerse Turkse metropool Istanbul. Journalist Ela Colak gaat in gesprek met vertaler Hanneke van der Heijden, auteur en theatermaker Freek Vielen en theatermaker Michaël Bloos.

Hoe vertaal je een gevoel? Hoe vertaal je een onnavolgbare ervaring, een specifieke sfeer? Kan je elk woord in elke taal vertalen?

In Istanbul, bericht van de andere kant maken Michaël Bloos, Gillis Biesheuvel en Lucas Kramer (zich) een voorstelling van de werkelijkheid van een vader en een zoon. De vader vertrekt naar Istanbul, op weg naar het Museum van de Onschuld van Orhan Pamuk. Onderweg raakt hij alles inclusief zichzelf kwijt en zijn zoon reist hem achterna om hem op te sporen. Het stuk speelt zich af op de grens van Oost en West, van fictie en feit, van construct en werkelijkheid.

Na de voorstelling volgt een gesprek over het werk van Pamuk en de kunst van het vertalen. Hoe vang je de sfeer van Istanbul in woorden? De Turkse schrijver en Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk kan dit als geen ander. In zijn boeken neemt hij je mee door de kronkelige straatjes van de eeuwenoude stad Istanbul. Je kunt het geluid van de lepeltjes in de glazen theekopjes bijna horen.

Te gast zijn vertaler Hanneke van der Heijden – die veel van de boeken van Orhan Pamuk naar het Nederlands vertaalde – en Freek Vielen, de schrijver van het stuk Istanbul, bericht van de andere kant, en theatermaker Michaël Bloos.

Hanneke van der Heijden legt uit hoe zij de sfeer uit de boeken van Pamuk probeert te vertalen. Hoe komt het dat elke vertaling anders is? Hoe besluit je welke woorden je gebruikt? Pamuk gebruikt het woord hüzün, waar geen eenduidige Nederlandse vertaling voor is, om het gevoel van de bewoners van Istanbul te beschrijven. Hanneke van der Heijden laat zien hoe ingewikkeld het soms kan zijn om één woord te vertalen, en welke overwegingen zij als vertaler maakt om de sfeer die Pamuk zo prachtig beschrijft ook in het Nederlands zo goed mogelijk over te brengen.

Freek Vielen vertelt over hoe hij zijn ervaring van Istanbul in de voorstelling heeft verwerkt. Hoe vang je de bruisende sfeer en de tegenstrijdigheden van de metropool Istanbul in tekst en hoe breng je dit over op het toneel?

Het na-programma is onderdeel van de Maand van de Geschiedenis, die dit jaar in het teken staat van het thema Oost/West.

Tickets: voorstelling & nagsprek €17 / €12, tickets binnenkort via frascatitheater.nl

Hanneke van der Heijden

Hanneke van der Heijden studeerde Turkologie en begon in 1990 als literair vertaler uit het Turks. Ze werkt niet alleen aan de vertaling van Turkse teksten, maar schrijft ook over Turkse literatuur, geeft lezingen, en verzorgt literaire wandelingen in Istanbul. Als bestuurslid van de Stichting Umut Literatuur is Hanneke betrokken geweest bij de organisatie van verschillende literaire activiteiten en als redacteur heeft ze bijgedragen aan de publicatie van Umut Magazine. Hanneke vertaalde acht werken van Orhan Pamuk, waaronder Istanbul. Herinneringen van een Stad.

Freek Vielen

Freek Vielen studeerde Woordkunst in Antwerpen. Aanvankelijk werkte hij vooral als radiodocumentaire maker bij Radio 1 en Radio 6. Daarna richtte hij zich meer op het maken van toneel. Freek Vielen is als docent verbonden aan de opleiding woordkunst aan het Herman Teirlinck Instituut van Antwerpen. Samen met Rebekka de Wit en Suzanne Grotenhuis vormt hij sinds januari 2017 de artistieke leiding van De Nwe Tijd. Hij speelde in in zijn eigen monoloog De aankomst van de Titanic en na het succesvolle Niets, regisseerde hij in het voorjaar 2019 bij hetpaleis (in coproductie met De Nwe Tijd) het zelfgeschreven stuk Doe de groeten aan de ganzen. Freek schreef de tekst voor het theaterstuk Istanbul, bericht van de andere kant.

Ela Colak

Ela Colak is een Nederlandse journalist en auteur met Turkse roots. Na een bachelor Engelse Taal en Literatuur aan de Universiteit Utrecht studeerde ze Amerikanistiek aan de Universiteit van Amsterdam. Tijdens haar studie liep ze stage bij Nieuwsuur en RTL Nieuws en Elle. Ze schrijft proza en opiniërende stukken voor onder meer de Volkskrant. In 2018 werd ze geselecteerd voor de Lage Landen Schrijfweek van Editio en in 2019 volgde ze de cursus ‘roman’ aan de Schrijversvakschool in Amsterdam onder begeleiding van Graa Boomsma.

Michaël Bloos

Acteur, theatermaker en presentator Michaël Bloos studeerde aan de toneelschool in Arnhem. Hij werkte sindsdien met talloze regisseurs en gezelschappen, zowel als acteur als mede-maker, o.a. bij Paul Koek, Mirjam Koen, ´t Barre Land, Discordia en Suze Millius. Daarnaast werkte hij veelvuldig bij Stichting Nieuwe Helden waar een duurzame samenwerking is ontstaan. In die jaren heeft Michaël zicht ontwikkeld tot creator die verschillende multidisciplinaire projecten initieert, waaronder zijn Universum van de Waanzin.

Organisatie: Stichting Nieuwe Helden, deBuren en Frascati

Dit evenement vond plaats op vrijdag 30 oktober 2020

Theater Frascati, Nes 63, Amsterdam

Vertel het verder:

Meer over deze activiteit +