De anonieme helden

Ik was mijn potentiële helden aan het overlopen toen het me opeens daagde dat het niet Isaac Newton, James Watt, Nikola Tesla of William Shockley waren die voor onze huidige kennis en welvaart hebben gezorgd (hoewel men hun bijdrage moeilijk kan onderschatten). Naar mijn mening zijn het de wetenschappers en ingenieurs zijn die niet uitgebreid op Wikipedia worden beschreven waaraan we de luxe die we in onze Westerse maatschappij kennen verschuldigd zijn.

Het zijn de mensen die elke dag opnieuw enthousiast onderzoek doen naar en vooruitgang boeken in hun nichevakgebied in de universiteiten, onderzoekcentra of R&D-afdelingen die we moeten dankbaar zijn. Het zijn de mensen die elke dag opnieuw de fabriek waarin ze werken draaiende houden die zorgen voor onze levensstandaard.

Wanneer de tijd rijp is en er talrijke microscopisch kleine overwinningen zijn geboekt waarvoor de anonieme wetenschappers en ingenieurs verantwoordelijk voor zijn, zal er één iemand opstaan (met meestal een team van anonieme wetenschappers en ingenieurs achter zich) die de al dan niet voor de hand liggende connecties tussen die onderzoeken het eerst zal leggen. Die persoon zal door velen aanzien worden als een held, waarbij men uit gemakzucht de mensen naast en voorgaand aan deze grote ontdekker vergeet.

Een voor de hand liggend voorbeeld is de verbrandingsmotor en de voertuigen die eraan gelinkt zijn. Wie kan er zich nog een wereld voorstellen zonder personenwagens, vrachtwagens, bussen, enz. Maar wie kent de wetenschappers en ingenieurs die na Nikolaus Otto of Henry Ford kwamen? Nochtans zie je vandaag de dag niet veel Ford Model A’s meer op straat rijden.

Nu, er moet worden toegegeven dat bepaalde mensen een heldenstatus aandichten (die ze eigenlijk echt wel verdienen), ook niet te onderkennen voordelen met zich meebrengt. Hoewel ik van psychologie en sociologie geen kaas heb gegeten, lijkt het me logisch dat kinderen (en volwassenen) tot zulke roemruchtige iconen worden aangetrokken. Dit kan voor de spreekwoordelijke vonk zorgen die zijn of haar honger naar wetenschappelijke en technische kennis aansteekt en er zo voor zorgt dat er opnieuw een anonieme of roemrijke wetenschapper/ingenieur opstaat.

De helden die de kennis lichtjaren vooruit duwen zullen er (hopelijk) altijd zijn en aanbeden worden. Maar men mag nooit de meerderheid aan wetenschappers vergeten die hun leven wijdden aan een minuscule vooruitgang die geboorte kan zijn van een nieuw heroïsch figuur. Dit geldt uiteraard ook voor de technici die deze vooruitgangen uitwerken naar toepassingen die voor ieder van ons het leven wat aangenamer maakt.

Op het eind van de dag zijn de gekende en ongekende technicus en geleerde allebei blij met hun bereikte inzichten. Zijn ze beiden treurig als een experiment niet levert wat ze hadden gehoopt. En zijn ze beiden blij als ze slapen naast hun geliefde.

Op het eind van de dag maakt het niet uit wie er nu het heldendom wel of niet bereikt, want hoe verschillend de twee personen ook zijn, beiden blijven in essentie mens.

Hannes Cattrysse is een van de deelnemers aan deBuren univerCity. Dit essay is zijn antwoord op de vraag 'Wie is jouw held?'. Andere inzendingen van deelnemers vind je via www.deburen.eu/deburen-univercity.