Engelbrief

Zomer betekent altijd de externe harde schijf ordenen: nieuwe foto’s, video’s, muziek, teksten. Mijn Philips van 500 gigabyte is mijn hele hebben en houden geworden. Als hij crasht, wat op een dag onvermijdelijk gebeurt, blijf ik wezenloos achter met mijn geheugen vol mazen. Een home server? Ongetwijfeld handig, maar die 250 euro voor de harde schijf moet nu eerst maar eens gaan renderen.

Ooit tikte ik sms’jes – hoe banaler, hoe liever – over en bewaarde ze op een floppy-disk. Zo zou ik jaren later kunnen reconstrueren dat mijn lief van toen een uur aan mijn kotdeur had gewacht, dat we kerstavond bij haar ouders en kerstdag bij ons en niet omgekeerd, dat de hittegolf van 2003 mijn tweede zittijd .... Jammer genoeg zijn de sms-jaargangen 2000 tot 2004 bij het leegmaken van de studentenkamer zoek geraakt. En zelfs al was de diskette meeverhuisd, geen enkele moderne computer heeft nog een A-station.

Bij een of andere drink drie jaar geleden had K. voor elk van ons een beeldje mee, een wat meisjesachtige engel met harp. Nu ben ik zelf niet zo angel-minded, maar de opdracht die erbij hoorde, stond me wel aan: schrijf elk jaar een brief, kopieer hem drie keer en stuur hem per post naar de anderen. Plak op de brief een passende foto waar de Engel ergens op staat. De Engelbrief, dus. Een geniaal concept om onze vriendschap na de studies draaiende te houden.

Het eerste jaar wachtte ik tactisch de andere drie brieven af. L. ging heel persoonlijk – het was ook een moeilijk jaar geweest, K. cryptisch en S. stak er zijn typische relativerende humor in. Het waren prachtige brieven. Ze hadden de lat hoog gelegd. Niet alleen voor hen wou ik het goed doen, maar ook omdat dit concept een uitstekend bewaarmiddel is. Een brief gaat niet gauw vier keer verloren. Herman de Coninck en zowat het hele schrijversgild penden brieven, en wees gerust, dat deden ze met in het achterhoofd de bundeling ervan post mortem of het onderzoek door een literatuurstudent. Benieuwd hoe die arme literatuuronderzoekers vandaag nog het overzicht bewaren met al die inboxen (twee hotmails, één gmail, één werkmail, één Facebook-inbox, ...).

Maar de brief moet ook goed zijn omdát het een brief is, een zeldzaam geworden genre voor de internetgeneratie die wij allemaal zijn geworden. Zeldzaamheid verhoogt kwaliteit, al heeft tante Post daar weinig aan. De round-up dwingt je de essentie van een jaargang ‘jezelf&omgeving’ te vinden; altijd een gewaagde evenwichtsoefening tussen idee en cliché, tussen statement en sentiment. De thema’s zijn voorspelbaar: van ‘eindelijk afgestudeerd’ en werk zoeken evolueren we richting ander werk zoeken, huwelijk/samenwonen en al dan niet vervulde kinderwens. Maar het is de verwoording zelf en de altijd sterk schommelende geluksbarometer die mij doen uitkijken naar de postbode.

Je bent veroordeeld tot de vrienden die je in je jeugdjaren hebt gemaakt. Ze achtervolgen je. Met die mensen heb je – niet onlogisch – het grootste gemeenschappelijke verleden. Maar door werk en andere verplichtingen is er altijd minder tijd om – zoals wél nog het geval was tijdens die oeverloze caféavonden – dieper te gaan dan ‘Alles kits?’ en ‘X of Y nog gehoord of gezien?’. Facebook en Twitter nodigen ook niet uit daar iets aan te veranderen. Facebook kocht vorige week trouwens FriendFeed, om de quotes en foto’s die je op andere communitysites achterlaat in realtime naar Facebook te halen. Met die integratie wil het Twitter pijn doen. De strijd om het getsjilp.

Mijn dochter, het plezier van het schrijven en mijn ontluikende interesse voor ruimtevaart. Dat ga ik opschrijven. Ik heb me in de tuin geïnstalleerd met pen, papier en Pastis. De geluksbarometer staat hoog. De trage confessie aan het wit, de gestileerde gedachten voor een select publiek van echte vrienden, ze zijn het perfecte antidotum voor een jaar van oneliners.

Mijn vrouw, die de Engelbrieven altijd gretig meeleest, wil het concept ook introduceren in haar vriendenkring. De aanval op Facebook is ingezet. De Engelbrief wordt een hype. Mark Zuckerberg van Facebook mag altijd komen onderhandelen.