‘Augenscheinlich begeistert’: Paul van Ostaijen wint in Paderborn postuum de poetry slam van de eeuw

Historische overwinning

1 juni 2022 zal de geschiedenis ingaan als de dag waarop Paul van Ostaijen zich voor het eerst ontpopte als de poetry slammer die hij eigenlijk altijd al was. Op die dag vond als feestelijke hoogtepunt van de Belgientag in het Duitse Paderborn een historische poetry slam plaats op de binnenplaats van een van de oudste nog bestaande scholen ter wereld: het Theodorianum.

            Onder de bezielende leiding van MC Anna Eble kroop de Vlaamse acteur Tom Van Bauwel in de huid van Paul van Ostaijen en nam het op tegen jonger dichtgeweld. In de eerste ronde van de poetry slam streed Van Ostaijen over de grenzen van zijn eigen graf heen tegen Nikki Dekker, die nipt van de jonggestorven grootmeester verloor.
            In de tweede ronde versloeg de Nederlandse performer Joost Maaskant de nogmaals in de huid van Tom Van Bauwel herrezen Van Ostaijen. Met Van Ostaijen als winnaar van de eerste ronde en Maaskant als winnaar van de tweede, bleef het dus tot het eind van de poetry slam spannend wie er zou winnen: historische held Zot Polleken, of hedendaags woordgeweldenaar Maaskant.
            Als apotheose van de zinderende finale wist uiteindelijk Tom Van Bauwel de meeste jeugdige handen op elkaar te krijgen. De verzamelde scholieren waren zichtbaar onder de indruk van de in het Nederlands gedeclameerde taalacrobatiek van Van Ostaijen. Van Bauwel nam trots een beker in ontvangst, waardoor de meer dan honderd bezoekers waren getuige van een primeur: naar eigen zeggen, was dit de eerste keer dat hij een prijs won.
            Naast een vermelding in Westfalen-Blatt, wijdde ook Simon Schulz een artikel aan deze overwinning in de Neue Westfällische: ‘Den Spagat zwischen Wissenschaft und Schule schaffte der Belgientag am Gymnasium Theodorianum. Auf dem Schulhof fand am Nachmittag ein Programm mit Bigband, Gauklertruppe und Poetryslam statt. Dessen Gewinner ist der Belgier Tom Van Bauwel. Das Publikum war augenscheinlich begeistert.‘

Context

Dit bezoek aan Paderborn was het publieke hoogtepunt van het educatieve luik dat deBuren met steun van de Nederlandse Taalunie toevoegde aan het project De Aftocht / Der Rückzug, dat de laatste grote uitloper was van het omvangrijke project Besmette Stad.
            Binnen dit educatieve luik trok deBuren samen met partners in het hoger en secundair onderwijs op om op drie plekken in Duitsland een studenten- en scholierenpubliek te bereiken en dat mee te nemen in het artistiek-historisch verhaal van Paul van Ostaijen en zijn tijd. In gastcolleges en tijdens podiummomenten sloegen we de brug naar hedendaagse kunstenaars en onze tijd, in dialoog met docenten en studenten.
            Bij elk college en elke les tekenden telkens curatoren Matthijs de Ridder, Anna Eble en Willem Bongers-Dek present. Zij werden vergezeld door uiteenlopende kunstenaars. Zo mochten de Berlijnse studenten kennismaken met Geert Buelens en Anneke Brassinga, traden in Münster Hélène Gelèns en Shamisa Debroey op en was het in Paderborn de beurt aan Tom Van Bauwel, Nikki Dekker en Joost Maaskant.

Voortreffelijke didactici

De reacties in Duitsland waren zonder uitzondering positief. De docenten, studenten en scholieren zagen het als een meerwaarde om op een multimediale en interactieve manier de voor hen vaak onbekende dichter Van Ostaijen te leren kennen.
            Dat daarbij hedendaagse kunstenaars optraden, maakte het grote verschil tussen een gewoon college en een bijzonder gastcollege. Om het te zeggen met de woorden van Anneke Brassinga die het college in Berlijn meemaakte: ‘wat zijn jullie voortreffelijke … kinderlokkers’.