Op weg naar een inclusieve communicatiecultuur

Diversiteit is de geleefde realiteit waar we allemaal deel van uitmaken. Inclusie is een houding en actieve manier van omgang met deze diversiteit. Een inclusieve houding vereist voortdurende reflectie en actie tot wijzigingen.

Een inclusieve communicatiecultuur houdt rekening met zowel taal- als beeldgebruik, en zorgt er ook voor dat beide op elkaar zijn afgestemd. Communicatie is niet de laatste schakel: probeer doorheen het proces na te denken over inclusieve communicatie.

Een artistieke reactie op het panelgesprek van beeldend kunstenaar Shamisa Debroey

Inclusief taalgebruik ...

● ... heeft oog voor niet-uitsluitende taal en spreekt iedereen aan. Er zijn geen vaste taalrichtlijnen, want taal is veranderlijk en tijd- en contextgebonden. Wel kunnen deze waarden voor een nieuwe taal een handleiding bieden voor (gesprekken over) taalgebruik binnen je organisatie en hoe je deze waarden structureel kan verankeren. In deze waarden voor een nieuwe taal staan ook steeds een aantal aanbevelingen van hoe het anders kan.

● ... vraagt aan betrokkenen hoe men beschreven wil worden. Welke expertise wil deze persoon benadrukt zien? Welke identiteitskenmerken wil de persoon wel/niet dat je vermeldt? Stel de vraag en sta open.

● ... heeft toegankelijke copy waarbij zoveel mogelijk mensen bereikt worden met één tekst. Kies voor kernachtige en concrete boodschappen, geef structuur aan je tekst en gebruik eventueel pictogrammen en/of emoji’s (emoticons).

Inclusief beeldgebruik ...

● ... heeft oog voor eigenaarschap/agency: kijk na of de persoon op je afbeelding een eigen wil, persoonlijkheid, verhaal en eigenheid heeft. Geef ze een actieve, zichtbare rol. Beelden van minderheidsgroepen en vrouwen ontbreken vaak eigenaarschap (agency): wees hiervoor alert!

● ... toont mensen in hun expertise en voorkomt instrumentalisering: benadrukt de dingen die ze doen/ de acties. Focus niet telkens op identiteitskenmerken. Betrek mensen uit minderheidsgroepen in je communicatie bij verschillende thema’s, niet enkel bij thema’s rond diversiteit en laat hen schitteren in hun expertise.

● ... zorgt voor een representatie van de realiteit, maar ook authenticiteit. Beelden (re)produceren de werkelijkheid, dus het is belangrijk dat die inclusief zijn. Probeer niet alle diversiteit in één beeld te verwerken zodat het een verkeerd beeld geeft van de realiteit. Probeer ook niet te vervallen in stereotypen. Er is nood aan normale, dagelijkse beelden en positieve beeldvorming. Daarbij is er ook nood aan representatie van de diversiteit binnen die diversiteit. Een vrouw met een islamitische achtergrond afbeelden hoeft bijvoorbeeld niet altijd met een hoofddoek.

● ... geeft een platform aan diversiteit in plaats van te spreken over diversiteit: toon de diversiteit in actie, in plaats van een beeld of iconografie te gebruiken dat niet verwijst naar de diversiteit waarover je het in bijbehorende tekst hebt. Betrek minderheidsgroepen in plaats van hen enkel te representeren. Toets je communicatie ook af.

Tools

● Handreiking waarden voor een nieuwe taal.

● Tip: Bekijk of luister je liever de waarden voor een nieuwe taal? Kijk dan naar deze video.

● Pexels en Unsplash: rechtenvrije beelden waar meer diversiteit op natuurlijke wijze gerepresenteerd wordt.

● Nappy: een beeldenbank ontstaan vanuit de nood voor meer diversiteit in beelden. Een initiatief door mensen van kleur, met enkel beelden van mensen van kleur.

Cultuur intercultureel is een driedelige reeks met lezingen, workshops en panelgesprekken van Kunstenpunt, Sociaal Fonds voor de Podiumkunsten en het Vlaams-Nederlands Huis deBuren met als doel zich te engageren en goede ideeën rond interculturaliteit, inclusie en dekolonisering in de cultuursector om te zetten in goede praktijken.

Inhoudelijke input: sprekers Mounir Samuel en Mayada Srouji (event ‘op weg naar een inclusieve communicatiecultuur’ op 20/04/2021)

Artistieke samenvatting: Shamisa Debroey - Tekstuele samenvatting: Kunstenpunt, Sociaal Fonds Podiumkunsten, deBuren.

Mounir Samuel

Mounir Samuel (1989) richt zich als politicoloog op sociale revoluties en maatschappelijke verandering. Hij werkt als journaliste voor o.a. de Groene Amsterdammer en is auteur van elf boeken (fictie en non-ficite) waarvan de laatste Noodzakelijke gesprekken: reflecties op een nieuwe wereld (2020). Samuel heeft als theatermaker, dramaturg, curator en conceptontwikkelaar zowel ervaring in de wereld van het theater, musea en debatcentra. Tevens wordt hij regelmatig ingehuurd als adviseur diversvaardigheid en lanceerde hij 10 maart in opdracht van LKCA/Code Diversiteit & Inclusie de Handreiking Waarden voor een Nieuwe Taal.

Mayada Srouji

Mayada Srouji heeft haar inzichten in de inclusieve communicatie opgebouwd als alumna in de gender en diversiteitsstudies en inclusie-adviseur. Ze heeft verschillende bedrijven en non-profit organisaties begeleid in hun weg naar inclusieve communicatie, waaronder de populaire jongerenserie wtFOCK en internationale non-profit organisatie Oxfam Novib. Dit doet ze telkens vanuit een intersectioneel perspectief. Momenteel is Mayada kabinetsmedewerker bij vicepremier Petra De Sutter, waarbij ze inclusieve communicatie mee helpt te mainstreamen in de externe communicatie.

Organisatie: Kunstenpunt en het Sociaal fonds voor de podiumkunsten en het Vlaams-Nederlands Huis deBuren

Vertel het verder: