Bouwpakket voor je leesclub: Iduna Paalman

Lees

Iduna nam in 2019 deel aan de schrijfresidentie van deBuren in Parijs. Daar schreef ze de gedichten 'Hitteplan' en ‘Maria de’ Medici bereidt zich voor’, die ze opnam in haar debuutbundel. In 2020 nam ze deel aan het multidisciplinaire project Besmette Stad, waarvoor ze een artistiek antwoord schreef op het werk van Paul van Ostaijen.

Kijk

Luister

Discussievragen

• Wat zijn volgens jullie de twee hoofdthema’s in deze bundel?
• In bijna alle gedichten is een ‘ik’ aan het woord. Is die ‘ik’ telkens dezelfde persoon, denken jullie? Of hebben we te maken met verschillende sprekers?
• Vinden jullie dit een optimistische of een pessimistische bundel? Waarom?
• In het gedicht ‘Middenberm’ (p. 36-37) gebruikt Paalman een eeuwenoude techniek: de lyrische aanspreking. Een ‘ik’ spreekt een ‘je’/’jij’ aan en die spreekt niet terug. Lees het gedicht nog eens en bedenk wat de middenberm terug zou zeggen, als die kon spreken.
• Het gedicht ‘Hijsongeval’ (p. 26-27) verwijst naar een ongeluk dat daadwerkelijk plaatsvond in Alphen aan den Rijn. Bekijk de video over die gebeurtenis eens op deze pagina. Welke elementen uit het gedicht herkennen jullie in de beelden van het ongeval? Hoe verhoudt dit gedicht zich tot het openingsgedicht van de bundel (p. 11)?
• In het gedicht ‘II. Bescherming’ lezen we: ‘bescherm jezelf: imiteer een ander’ (p. 17). Op welke manier kunnen jullie dat citaat verbinden aan de bundel als geheel?
• In het gedicht ‘Waarschuwingspoging’ is de ‘ik’ ‘ontwapend’ (p.21). Wat betekent dat woord precies? Welke woorden klinken er volgens jullie in mee? En is het echt zo dat de ik ontwapend is in dit gedicht?
• In deze bundel wordt geregeld gesnauwd (p. 28), gebruld (p. 30), gegild (p. 33), gekrijst (p. 49), of juist niet. Wat hebben die momenten met de titel van de bundel te maken?
• Er komen op verschillende plekken honden voor in deze bundel. Spelen die honden telkens een vergelijkbare rol?
• Ook vaders komen veel voor. Welke rol spelen zij?
• Het gedicht ‘De kans dat je vraagt hoe ik heet wordt met de minuut kleiner’ (p. 28) zou je kunnen lezen als een actueel gedicht over politiegeweld. Hoe zouden jullie met die bril op de titel uitleggen?
• Sander Meij stelde in een recensie over de bundel op Tzum: ‘Een terugkerend element is dat ogenschijnlijk het gevaar is afgewend, maar zoals dat altijd gaat met gevaar, schuilt het in onverwachte hoeken.’ Om wat voor gevaren gaat het in deze poëzie? En op welke manieren wordt geprobeerd dat gevaar af te wenden?
• Voor Ooteoote schreef Peter Swanborn een analyse van het openingsgedicht uit de bundel. Aan het eind van die analyse stelt hij: ‘De kracht van dit gedicht zit in de meerduidigheid. Is de riskmanager te vertrouwen of niet? Brengt hij echt risico’s in kaart of is hij alleen maar met zijn eigen carrière bezig?’ Wat zijn volgens jullie de antwoorden op die vragen?
• Paalman maakt in haar bundel veelvuldig gebruik van personificaties. Ze kent namelijk menselijke eigenschappen toe aan niet-menselijke zaken. Beton heeft bijvoorbeeld een pols die je kunt voelen (p. 52), de neerslag draagt een maatpak (p. 52), de stad verzamelt dingen (p. 56), lantarenlicht houdt zijn buik in (p. 56). Kunnen jullie er nog meer vinden? Aan de andere kant gebruikt ze ook veel beelden waarin iets menselijks levenloos wordt, zoals verlangen dat als een buitentafel uitschuift (p. 64), een aanraking die een huisvesting is (p. 75), het lichaam dat een krimpgebied is (p. 46) en dromen die hypotheken zijn (p. 20). Wat is het effect van deze twee poëtische technieken?

Lees-, luister- en kijktips

• Ter gelegenheid van de Poëziedebuutprijs 2020, die Iduna Paalman won, maakte Paukeslag een video over Paalman en haar debuutbundel.
• In De Poëziepodcast ging Daan Doesborgh in gesprek met Iduna Paalman over haar debuutbundel.
• Frits Spits interviewde Iduna Paalman tijdens het radioprogramma De Taalstaat over haar debuutbundel.
• Voor de podcast De verloren tijd van Perdu ging Janna Reinsma in gesprek met Iduna Paalman over haar debuutbundel. Ook maakte Paalman een nieuw audiowerk, op basis van een geluidsopname die ze van Reinsma ontving.
• Een recensie van Janita Monna voor Trouw.
• Een recensie van Steffie Van Neste voor De Reactor.
• Een recensie van Herbert Mouwen voor Meander.
• Een recensie van Hettie Marzak voor Literair Nederland.
• Een recensie van Sander Meij voor Tzum.
• Hier vind je het juryverslag van de Poëziedebuutprijs 2020 die Paalman won met deze bundel.
• Hier vind je het juryverslag van de C. Buddingh’-prijs 2020, waarvoor Paalmans debuutbundel genomineerd werd.
• Hier vind je het juryverslag van de Ida Gerhardt Poëzieprijs 2020, waarvoor Paalmans debuutbundel genomineerd werd.
• Peter Swanborn schreef voor Ooteoote een analyse van het openingsgedicht van de bundel.
• Iduna Paalman trad met haar poëzie op tijdens De Nacht van de Poëzie 2019
• Tijdens de Dag van de Literatuurkritiek 2019 sprak Iduna Paalman een statement uit over het literatuuronderwijs. Het statement is terug te lezen op De Reactor.
• Ester Naomi Perquin schreef in De Groene Amsterdammer een column over het gedicht ‘Hijsongeval’ van Iduna Paalman.
• De website Raadgedicht gebruikte het gedicht ‘Halte Schönleinstraße’ van Iduna Paalman als ‘raadgedicht’.
• Op haar website houdt Iduna Paalman een lijst bij met links naar recensies, interviews, podcast en meer over De grom uit de hond halen.
• Een recensie in NRC.
• Een interview in de Volkskrant.