Deze website wordt niet langer ondersteund in Internet Explorer. Update hier je browser voor een betere ervaring.
Schrijf een speech voor de persconferentie van de oprichter van een nieuw mediabedrijf. Valentijn Dhaenens kroop voor de gelegenheid in de huid van deze CEO. Na voordracht en online stemronde won Steven Graauwmans de Speech Battle 2020.
Dames en heren,
Beeld u even in, u bent weer negen. Op een blad papier schrijft u een zinnetje en fluistert het door aan het meisje of de jongen naast u. Die fezelt het geheime bericht weer verder aan de volgende, enzovoort. U kent dat spelletje zeker, u speelde het misschien ook wel eens toen u klein was. Gegarandeerd gelach wanneer iedereen aan het eind hoorde wat er van de oorspronkelijke zin overbleef: wat korter of wat langer, de verleden tijd die de toekomst werd - om over de inhoud nog te zwijgen. Of hoe die ‘lekkere pruimentaart’ een ‘lange prinsessenbaard’ werd.
<glimlach> Fake news, lacht u. En inderdaad, het is maar een spelletje, voor kinderen. Later wordt het anders.
<commerciële stem> Op uw schermen popt vandaag het ene nepnieuws na het andere nieuwtje op. ‘Premier De Croo schaft restaurants af!’, ‘Bin Laden is niet dood!’ of ‘De paus steunt Trump!’ De ene site kopieert de koppen van een andere – een sensationeel adjectief erbij, een ideologische saus erover, meninkje hier, opinie daar, en publiceren maar. Loze praatjes bij foute plaatjes, clichés, leugens en halve waarheden – u hebt er genoeg van, want u wilt weten hoe het écht met de wereld en het leven staat. U wilt de essentie, de heldere essentie.
Het probleem van fake news en gekleurde berichtgeving is niet de journalistiek op zich, verre van, het probleem stelt zich in de machine die erachter draait, namelijk de honger naar cash, de honger naar macht, de honger naar meer. En dat het snel moet gaan. Razendsnel … En dat gaat ten koste van de waarheid, dat gaat ten koste van een vrije, autonome pers die schandalen opgraaft en de waarheid aan het licht brengt. Dat gaat ten koste van – ja, van onze democratie.
En daarom, dames en heren, vraag ik uw steun. Samen met mijn collega-journalisten willen wij een nieuw mediaplatform op poten zetten om eerlijke stukken en reportages maken – zonder partijkleur, zonder buikgevoel of ‘wat waar zou kunnen zijn’ – maar om journalistiek te maken die vertrekt vanuit een grondige analyse en gestaafd is met bewijzen en degelijke argumenten. Ja, om onze leiders op hun verdomde plicht te wijzen, en ja, om van deze wereld een betere plek te maken. Omdat de waarheid niet leuk moet zijn. De waarheid heeft lak aan likes, de waarheid wil een stem, een heldere stem.
<commerciële stem> ‘Bill Gates ontwikkelt een microchip tegen corona!’, ‘Bart De Pauw wil twaalf miljoen!’ of ‘Hillary Clinton leidt een pedofielennetwerk!’ Vette koppen om te klikken. Want daar draait het om, om de clickbait, om het aantal keer dat u klikt. Dat wíj klikken, want hoe meer er wordt geklikt,
hoe meer geld er in het laatje rolt van de reclameblokken ernaast.
Dames en heren, ons nieuwe mediaplatform zal zich niet laten ketenen aan al dat geklik. Wij zullen onafhankelijke journalistiek brengen, ver weg van propagandapraatjes, zonder gemanipuleerde titels of verwrongen verzinsels. Wij zullen u geen alternatieve feiten brengen, maar de juiste, gecontroleerde
informatie – gefundeerde facts tegen de fake.
Maar het gaat natuurlijk over meer dan harde duiten, zoveel is duidelijk. De poen gaat immers hand in hand met zijn goede vrienden ‘macht’, ‘roem’ en ‘status’. Of hoe trollenlegers de werkelijkheid verdraaien en nepnieuws verspreiden, enkel en alleen om de maatschappij uit elkaar te spelen, om die of gene regering aan de macht te brengen, of om landen uit elkaar te rukken. En bij elke klik, polariseert de wereld steeds meer. Het ruime overzicht ontbreekt, nuance en subtiliteit verdwijnen. Alles wordt in vakjes gestoken, alles wordt zwart of wit.
Wij zullen ons niet laten knechten door machtspelletjes of politieke druk. Wij zullen u vertellen wat er echt achter de realiteit schuilt. En ja, het is ook aan de lezer om kritisch te zijn, maar het is vooral aan ons journalisten om correcte journalistiek te maken. En dat is de uitdaging die ik samen met u wil aangaan: een multimediaal nieuwsbedrijf opstarten dat kiest – niet voor links of rechts, maar voor de naakte waarheid.
<verrassing & ratelen> En dan is er ‘Breaking News!’ Jawel, want time is money dus kan het maar beter ‘very breaking’ zijn. ‘Live!’ Een interviewtje hier, een curve daar, de nieuwe cijfers. Hap-slik-wegjournalistiek. Asap ahja. Elk weetje om ter snelst online … <berusting> En akkoord, in crisissituaties is het inderdaad noodzakelijk dat het nieuws er snel is, maar over het algemeen is die urgentie er niet. Een tweet van Trump, een update over de Belgische regeringsvorming, een revolutionaire app. Het mag iets meer tijd hebben, het mag iets meer onderbouwd.
Als mediabedrijf zullen wij u niet altijd het snelste nieuws serveren, maar wel actualiteit die tot op het bot gaat en dieper graaft. Graven en bevragen, daar draait het om. En dat heeft nu eenmaal tijd nodig. Tijd die meer is dan money, tijd die vooral de garantie is op juist en waardevol nieuws.
En daarom, dames en heren, omdat u en ik, omdat wij mensen er genoeg van hebben, genoeg van de leugens voor de poen, genoeg van de partijdige media, omdat wij genoeg hebben van fast fake news. Daarvoor doen wij het. Omdat u kwalitatieve journalistiek wilt – objectieve, betrouwbare verhalen over het wel en wee in de wereld.
Of om het te zeggen met dat spelletje voor kinderen van in het begin: wij houden ons niet bezig met het doorfluisteren van zinnetjes, wij zoeken naar de zin die het eerste kind bedacht en opschreef, wij gaan voor niets minder dan de oorspronkelijke bron. En daarom, beste mensen, vraag ik uw steun. Om samen met ons te kiezen voor de essentie, de heldere essentie.
Dankuwel.
Steven Graauwmans is freelance acteur, copywriter en journalist. Hij woont en werkt in Brussel. Hij schreef onder andere de dichtbundels Reservisten van maandag en In een blauwe zon. Daarnaast schrijft hij voor tijdschriften, persbureaus en reclamebureaus. Tijdens het Brussels Planetarium Poetry Fest 2020 jongstleden speelde hij zijn monoloog Ms Jane Beryl Wilde.