Deze website wordt niet langer ondersteund in Internet Explorer. Update hier je browser voor een betere ervaring.
Honderd jaar geleden verwerkte de Vlaamse dichter Paul van Ostaijen vanuit een zelfgekozen quarantaine in Berlijn zijn ervaringen van de Eerste Wereldoorlog in Bezette Stad. De bundel is vooral bekend van slogans als ‘Boem paukeslag’ en van beelden zoals het woord ‘zeppelin’ in de vorm van een zeppelin. Zijn bundel geldt internationaal als een van de belangrijkste modernistische literaire werken en verscheen in meerdere talen. Nu een groot deel van de wereld door het coronavirus in lockdown zit of langzaam er weer uitkomt, roept zijn avant-gardistische meesterwerk veel herkenning op. Onze stad is niet bezet, maar wel besmet. De straten zijn weer leeg en we ervaren aan den lijve hoe kwetsbaar ons bestaan eigenlijk is.
In het multidisciplinaire project Besmette Stad, geven meer dan 100 kunstenaars antwoord op de vragen die ook aan de basis lagen van Paul van Ostaijens meesterwerk. We volgden de chronologie van Bezette Stad en vroegen ons af hoe wij ervoor staan aan het begin van het derde decennium van de eenentwintigste eeuw. Hoe weerstaan we het woekerende virus dat onze maatschappij zo plots en zo snel in haar voegen doet kraken? Hoe komen we uit deze crisis en waar verlangen we dan het meest naar?
Curatoren Willem Bongers-Dek (directeur deBuren) en Matthijs de Ridder (biograaf Paul van Ostaijen) hielden de vinger aan de pols van zowel het artistieke als het virale klimaat. Eind mei werd Besmette Stad officieel geopend door de ministers van Cultuur Ingrid van Engelshoven (NL) en Jan Jambon (VL).
Ontdek Besmette Stad hier. Dwaal van wijk tot wijk en scroll door poëzie, illustraties, proza, beeld, videokunst en muziek van Vlaamse en Nederlandse kunstenaars.
Aafke Romeijn, Alex Deforce, Alfred Schaffer, Amarylis De Gryse, Ann Cotten, Anna Carlier, Anneke Brassinga, Annelies Verbeke, Anke Verschueren, Arno Boey, Asha Karami, Aya Sabi, Babs Gons, Bauke van der Laan, Benno Barnard, Bernhard Christiansen, Betül Sefika, Carolina Maciel de França, Charlotte Peys, Chibi Ichigo, Chiel Zwinkels, Chokri Ben Chikha, Daan de Jager, Danibal, Danny Ronaldo, Daphné Dupont-Nivet, Dean Bowen, De Nooit Moede, Dieter De Schutter, Dirk van Bastelaere, Edna Azulay, Eleni Debo, Ellen Deckwitz, Elsbet De Pauw, Emy Koopman, Erik Spinoy, Esther De Soomer, Esther Kinsky, Fiep van Bodegom, Frank Herrebaut, Frank Keizer, Franz Jozef Czernin, Franziska Füchsl, Franzobel, Freek Vielen, Fulco Ottervanger, Gaea Schoeters, Geert Buelens, Gerard Herman, Gustaaf Peek, Hannah van Binsbergen, Hélène Gelèns, Iduna Paalman, Ilja Leonard Pfeijffer, Iris Penning, Jaap Blonk, Jaouad Alloul, Jelte Fossen, Jeroen Olyslaegers, Jeroen van Rooij, Karlijn Sonderen Smit, Karosh Taha, Kati Heck, Kaya Erdinç, Koen Broucke, Koen Peeters, Leen Verheyen, Leo van Maaren, Lieke Marsman, Lies Van Gasse, Lila Payens, Lisa Weeda, Lisette Ma Neza, Louis van der Waal, Lucky Fonz III, M van Niekerk, Maarten van der Graaff, Maja-Ajmia Yde Zellama, Majla Zeneli, Mandula van den Berg, Malika Soudani, Mark Lunghuβ, Maud Vanhauwaert, Mauro Pawlowski, Max Urai, Maxime Garcia Diaz, Maxim Februari, Maxine Palit-de Jongh, Michaël Brijs, Michelle Samba, Mira, Miroslava Svolikova, Nassar Yahya, Neil Akenzua, Nele Eeckhout, Nibiru Duo, Nikki Dekker, Nora Gomringer, Orsolya Kalász, Paul Bogaert, Pete Wu, Peter Holvoet-Hanssen, Peter Sijbenga, Petrus Akkordeon, Pieter Waterdrinker, Pjeroo Roobjee, Radna Fabias, Rashif El Kaoui, Reinout De Pauw, Saartje Van Camp, Sachli Gholamalizad, Sanam Tahmasebi, Sanneke van Hassel, Sassafras De Bruyn, Seckou Ouologuem, Seda Tunç, Shamisa Debroey, Simon(e) van Saarloos, Spinvis, Sumai Yahya, Susanna Ridler, Tom Van Bauwel, Teletext, Tom Van de Voorde, Tsead Bruinja, Ulf Stolterfoht, Ulrike Draesner, Wannes Cappelle, Ward Zwart, Wide Vercnocke, Willie Darktrousers, Willy Organ,Yelena Schmitz, Younes van den Broeck en Zahra Eljadid
Het ontstaan van deze grootschalige artistieke vertaalslag is te volgens via onze virtuele leesateliers Bezette Stad/Besmette Stad. Live vanuit het geboortehuis van Van Ostaijen gidste biograaf Matthijs de Ridder de kunstenaars en geïnteresseerde deelnemers gedicht per gedicht doorheen de bundel. Want wat staat er precies in die gedichten? Hoe actueel zijn ze? En hoe inspireert het de kunstenaars die ermee aan de slag gaan? Herbeleef hier de leesatliers.
Enkele reacties:
Ik vond het heel spannend om met zoveel aandacht zo’n bijzonder werk te bestuderen, met als dubbele agenda het bestuderen van het hier en nu. (Lucky Fonz III)
Een stem uit het verleden vertelt iets over het heden en klonk nooit zo luid en duidelijk als nu. In dit verhelderende leesatelier krijgt hij een podium, maar gaan we vooral in gesprek. Heerlijk. (An Blommaert)
Ook de intieme sfeer van een gezamenlijk zoomgesprek was een verrijkende ervaring. deBuren bracht de, oh zo noodzakelijke, toenadering tussen Noord en Zuid op kleine schaal tot stand. (Armand van Nimmen)
Met Eén-twee-marsj breiden we in het weekend 2 tot 4 oktober 2020 een vervolg aan de leesateliers. In zes wandelateliers gidste Matthijs de Ridder een groepje wandelaars door de Bezette Stad van Paul van Ostaijen en en hield halt bij die plekken in de stad waar Van Ostaijens leven bleef aanhaken. Twaalf kunstenaars wandelden mee en lieten zich door Van Ostaijen en onze eigen door corona besmette stad inspireren tot nieuwe kunstwerken.
De drie thematische routes die we voor Eén, twee marsj uitstippelden - een oorlogswandeling, een idealistische marsj en een wandeling waarin het nachtleven centraal staat - voegden de samen tot één omvattende Paul van Ostaijenwandeling. Te downloaden via de ErfgoedApp.
Op 21 en 22 februari 2021 gaven wij de aftrap van het Paul van Ostaijenjaar met de marathonuitzending 'De 24 uur van Paul van Ostaijen'. Herbeleef hier elk uur van de uitzending, de persconferentie en de finale Boem Paukeslag!
Partners die meewerkten aan dit project: Paul van Ostaijengenootschap, Letterenhuis, De Brakke Grond, LNVT, Stad Antwerpen, Antwerpen Boekenstad, de zomercursus van de Nederlandse Taalunie, de lage landen, Pakhuis de Zwijger, Eye Filmmuseum (Amsterdam), Knack, De Reactor, Theater Elckerlyc, Stripgids. Trimaran, Explore The North, Leeuwarden City of Literature, Europäisches Laboratorium, Sabam For Culture, Internationale Vereniging voor Neerlandistiek, de Brakke Grond, Nederlands Letterenfonds, Literatuur Vlaanderen en vanostaijenleeft.
