‘Erotiek is een riskant onderwerp, maar het is nooit alleen maar seks’

dB: U schrijft columns over lust en liefde voor De Morgen en de Volkskrant, en dat is het thema van uw nieuwste boek. Waar komt die fascinatie voor dat complexe onderwerp vandaan?   

Koole: Het was de chef van de Volkskrant die me vroeg of ik niet over de liefde wilde schrijven, ook al had ik dat dan nog nooit gedaan. Over liefde schrijven is niet eenvoudig, want het wordt al heel snel een cliché.

Daarom zijn we begonnen om koppels te interviewen over elkaar en dat bleek goed te werken. In een huwelijk kan je namelijk twee totaal andere ideeën hebben over datzelfde huwelijk. Toen pas is mijn fascinatie echt ontstaan. Liefde is één grote struggle, maar tegelijkertijd is liefde ook het mooiste dat er is. Mensen die zich ontzettend pijn doen, blijven steeds weer proberen. Die drive is misschien wel het allermooiste.

dB: Hoe komt het dat schrijven over het intieme vaak in clichés verzandt?

Koole: Als je mensen over het onderwerp interviewt, zijn ze geneigd om allemaal dezelfde woorden te gebruiken. Op de vraag ‘Wat vind je nou leuk aan die man?’ antwoorden negen op de tien mensen ‘Ik heb het gevoel dat ik thuiskwam’. Ik snap dat gevoel wel, maar je wilt niet telkens weer opnieuw hetzelfde opschrijven. Het is moeilijk om mensen te bewegen tot authentieke gedachten. Dat komt wél als je doorvraagt, dan merk je dat al die mensen er net iets anders mee bedoelen.

dB: U interviewt mensen over de liefde, maar vertellen ze u dan ook over hun erotische fantasieën?  

Koole: Nee en dat wil ik ook niet. Als ze me hun fantasieën vertellen, wordt het vaak te vaag. Met een fantasie kan je alle kanten opgaan. Als de lezer op een zaterdagochtend de krant openslaat, dan zou hij moeten kunnen voelen en begrijpen wat die persoon echt heeft meegemaakt.

‘Schrijf op een beeldende manier over erotiek, met een ritme, want schrijven is als muziek maken’

dB: Als jurylid voor de schrijvers voor Het Rode Oor gaf u de tip: 'Laat je inspireren door de oude Russen en schrijf je verhaal anekdotisch, alsof je een film voor je ziet.' Zou u dat even kort willen toelichten?

Koole: Hier verwijs ik naar mijn helden Tolstoj en Chekhov. Bij hen is het altijd gecompliceerd, het is nooit één ding. Mensen voelen zich niet enkel verdrietig, maar ze voelen zich ook blij én hoopvol. Dat maakt die mensen zo echt. Schrijf ook op die beeldende manier over erotiek, met een ritme. Als dat ritme oké is, maakt het bijna niet meer uit wat er geschreven wordt. Schrijven is als muziek maken. Dat is ook belangrijk om in de gaten te houden.

dB: Welke misvattingen over de liefde of erotiek komen veel terug?

Koole: Een misvatting over de liefde is monogamie. Het zou voor heel veel mensen goed zijn als ze dat open zouden breken want daardoor verdwijnt de angel van jaloezie en angst voor overspel. Mensen breken huwelijken en verhoudingen omdat hun partner met iemand anders gezoend heeft, terwijl dat soms niet eens iets hoeft te betekenen. Als je beseft dat de liefde die je al lang hebt meer waard is dan die verliefdheid op een ander, dan kun je elkaar misschien sneller vergeven.

dB: Vindt u dat Het Rode Oor intieme onderwerpen bespreekbaar maakt?

Koole: Ik vind het wel goed dat er meer over erotiek geschreven wordt. Dat is niet per se nieuw, maar het is zeker positief dat erotiek op een intelligente en originele manier benaderd wordt. Het is mooi als wat je schrijft een klik geeft in het hoofd van de luisteraar, als ze denken: ‘Oh daar heb ik nog niet over nagedacht, het is echt te gek’.

‘Erotiek heeft te maken met gebaren en de manier van kijken, lopen, een jas aandoen, even met je ogen knipperen, een beweging... Dat is de echte erotiek’

dB: U hebt zoveel mensen gesproken: welk verhaal is u het meest bijgebleven?

Koole: Ik herinner me een man die een verhouding begon met een moeder die hij op het schoolplein ontmoette. Ze spraken vaak ergens anders af en dan hebben ze liggen vrijen in zijn auto of in een hotel. Ze hadden het allebei hartstikke druk met hun kinderen, dus was het voor hen allebei een uitlaatklep. Het is een riskant onderwerp, maar erotiek is nooit alleen maar seks. Het heeft ook te maken met een manier van kijken, voelen en praten. En dat wist die man perfect te verwoorden – het werd nooit vulgair.

dB: Zou u dat als tip willen meegeven aan de schrijvers voor Het Rode Oor?

Koole: Ja, het hoeft nooit expliciet te zijn. Het heeft te maken met gebaren en de manier van kijken, lopen, een jas aandoen, even met je ogen knipperen, een beweging... Dat is de echte erotiek.