Open Call | Considering Monoculture

De afgelopen jaren heeft de combinatie van anti-globaliseringssentiment, conflict, terreur, massamigratie en de vermeende contra-hegemonie van een identiteitspolitiek de ideale voedingsbodem geschapen voor nieuwe militante vormen van identiteitsdenken en identiteitsactivisme. Overal in Europa, en in een groot deel van de wereld, is een drang naar nationale monocultuur mainstream geworden. Samenlevingen worden daarbij gezien als entiteiten die vasthouden aan homogene raciale, culturele, ideologische of religieuze parameters. Precedenten voor dergelijke posities, namelijk alle vormen van Europees fascisme in de twintigste eeuw, zijn alarmerend.

Voor het culturele veld – waarvan men lang dacht dat het een seculiere, elitaire en sociaal-liberale basis had – volstaat het niet langer om de sluipend oprukkende monocultuur aan de kaak te stellen als een weerzinwekkende vorm van neofascisme. Tegelijk kan de recente wending binnen het hedendaagse kunstdiscours richting 'inheemse', 'authentieke' praktijken zélf beschouwd worden als een bijdrage aan nieuwe vormen van essentialisme en als een versterking van monoculturele tendensen. Dat geldt trouwens ook voor het framen van kunst middels categorieën als ras, etniciteit of andere onderscheidingen rond identiteit of marginaliteit, of die nu impliciet, dan wel expliciet zijn.

Het moment lijkt gekomen om aandachtig te kijken naar verschillende uitingen en implicaties van monocultuur, waarbij we open moeten staan voor de motivaties achter, en het potentieel van monocultuur – maar ook voor de gevaren. Het programma probeert het concept en de mogelijke alternatieven vanuit meerdere perspectieven te verkennen. Het kijkt daarbij naar kunst, filosofie, linguïstiek en politiek. Daarbij luidt de centrale vraag: hoe reëel is het veronderstelde essentialisme van monocultuur, en wat kunnen we identificeren als de positieve eigenschappen van haar zelfbeeld? Kunnen zelfs historische emancipatiebewegingen als Négritude als monocultureel worden beschouwd?

Doorheen het hele politieke spectrum was, en is, te horen dat allerlei soorten multiculturele projecten (waarvan vele in de jaren negentig ontstonden) 'gefaald' hebben. Welke mogelijke alternatieven kunnen vandaag dan, in het licht van dat vermeende falen, dienen als richtsnoer voor de toekomst? Is het moment gekomen om speculatiever na te denken over concepten als multicultuur of pluricultuur, als mogelijkheden van samenzijn en samenleven? Wat zijn de consequenties van de omslag richting monocultuur voor bestaande vormen van democratisch politiek denken en handelen? Tot slot zal het programma nagaan hoe specifieke artistieke en institutionele praktijken ons kunnen helpen om de positie van de kunst binnen deze debatten te begrijpen.

INZENDINGEN

We nodigen kunstenaars, academici en curatoren uit om voorstellen voor Considering Monoculture in te dienen: geschreven papers, performances, filmvertoningen of artistieke presentaties.

Gelieve uw voorstellen per e-mail in te dienen als één enkel Word-document, met een resumé (max. 500 woorden) en een korte biografie (300 woorden). Stuur uw voorstellen naar: opencall@vanabbe.nl, met als onderwerp 'Considering Monoculture'.

Dien uw voorstel in tegen 18 november 2019, 18:00 (MET).

Kandidaten die weerhouden werden, worden op de hoogte gebracht tegen 20 december 2019.

Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met n.aikens@vanabbe.nl of nav.haq@muhka.be.

De inzendingen worden beoordeeld door:

• Nick Aikens (onderzoekscurator, Van Abbemuseum)
• Pascal Gielen (docent culturele sociologie, ARIA - Antwerp Research Institute for the Arts)
• Nav Haq (geassocieerd directeur, M HKA)
• Nora Mahammed (programmator, deBuren)
• Yolande van der Heide (adjunct-directeur, Casco Art Institute: Working for the Commons)

Over de confederatie L’Internationale

L’Internationale is een confederatie van zeven instellingen voor moderne en hedendaagse kunst. Wat L’Internationale voor ogen staat is een ruimte voor kunst binnen een niet-hiërarchisch en gedecentraliseerd internationalisme, gebaseerd op de waarde van verschillen en op een horizontale uitwisseling tussen een keur aan lokaal verankerde en mondiaal verbonden culturele instellingen. L’Internationale brengt zeven grote Europese kunstinstellingen samen: Moderna galerija (MG+MSUM, Ljubljana, Slovenië); Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía (MNCARS, Madrid, Spanje), Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, (MSN, Warschau, Polen); Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA, Antwerpen, België); SALT (Istanbul en Ankara, Turkije) en Van Abbemuseum (VAM, Eindhoven, Nederland).

Over 'Our Many Europes'

'Our Many Europes' is een vierjarig programma (2018-22) met tentoonstellingen, een publiek programma, uitwisselingen van cultureel erfgoed, en institutionele experimenten – dit alles binnen confederatie L'Internationale. Het programma neemt de jaren negentig als uitgangspunt, het decennium waarin ons hedendaags Europa gedaante kreeg. 'Our Many Europes' wil speculatief nadenken over de rol van cultuur als drijvende kracht bij het tonen van wie, en hoe, we in de wereld zijn.