Deze website wordt niet langer ondersteund in Internet Explorer. Update hier je browser voor een betere ervaring.

'Mensen vinden het verwarrend dat ik niet in één categorie pas'

Wij vroegen aan fotograaf Yaqine Hamzaoui om een fotoreeks te maken bij ons thema Keurslijf/keuslijf. Het resultaat is een reeks intrigerende portretten van figuren die niet voor één gat te vangen zijn. Artiest BRYN: ‘Ik heb mezelf nooit vragen gesteld bij mijn genderidentiteit, het waren altijd alleen anderen die dat deden.’ Na de eerste indruk, hier een portret op het tweede gezicht.
Door deBuren op 3 okt 2019
Tekst
Politiek & samenleving
© Yaqine Hamzaoui

BRYN, oftewel Bryan Mugande, is twintig, studeert communicatie en maakt muziek. De foto waarmee hij de cover van onze brochure en de website siert, was een kwestie van toeval en een kwestie van minuten. ‘Ik heb Yaqine leren kennen tijdens een reclameshoot. Ze was geïntrigeerd geraakt door mijn looks en zo kwam het dat we enkele weken later samen in Brussel rondliepen op zoek naar een interessante locatie voor een nieuwe opname.' Dit keer zonder vooropgezet plan of doel. Dat Yaqine de foto later uitkoos voor de reeks Keurslijf/keuslijf verbaast hem niet: ‘je wil niet weten hoe vaak ik de vraag krijg of ik een jongen of een meisje ben’. 

Vind je dat een vervelende vraag?

BRYN: Ik vind het niet erg om de vraag te krijgen. Ik ben tamelijk slank, heb androgyne trekken, lak af en toe mijn nagels en draag soms make up, dus ik snap dat het intrigeert. Maar de intenties achter de vraag zijn meestal niet oké en vaak ook veroordelend. Dan vind ik het lastig, ja. Ik ben niet in een categorie te plaatsen, ik ben niet of dit of dat, en dat brengt mensen kennelijk in verwarring.

 

Is die verwarring iets wat je bewust opzoekt door met vrouwelijkheid en mannelijkheid te spelen?

BRYN: Nee, dat klinkt alsof gender een spel is, terwijl het veel complexer is. Voor mij is het een manier om mij uit te drukken en niet één of andere modetrend die morgen zomaar vervangen kan worden door een andere. Dit is gewoon echt wie ik ben. Hoe je naar buiten treedt, heeft niet noodzakelijk te maken met je geslacht: ik heb me altijd heel gelukkig gevoeld als jongen. Maar door eeuwenoude denkbeelden en verwachtingspatronen haspelen mensen die twee blijkbaar makkelijk door elkaar. 

‘Ik heb mijn genderidentiteit nooit in vraag gesteld. Anderen wel’

 

Jij hebt dus niet het gevoel dat je gevangen zit in een keurslijf? 

BRYN: Nee, ik heb mijn jongen-zijn nooit in vraag gesteld, het waren altijd alleen anderen die dat deden. Ik was een kind dat met poppen speelde, zijn nagels lakte, boeken las in plaats van naar de sportschool te gaan en constant aan het zingen was. Dan krijg je natuurlijk opmerkingen in de trant van ‘dat is toch voor meisjes’. In het begin zeker ook door mijn ouders, maar ze waren gewoon bezorgd over hoe de buitenwereld daarop zou reageren. Aan de andere kant waren ze wel zo breeddenkend om dat oké te vinden en me die vrijheid te geven. Ik heb van hen dus niks opgedrongen gekregen en zelf keuzes mogen maken. 

 

 

En wat met de stereoptiepe rolpatronen die sluipend op al je schermen verschijnen en die ook het dagelijkse leven nog vaak domineren?

BRYN: Die druk heb ik altijd wel gevoeld. Ik zag bijvoorbeeld ook wel dat het voor mijn broer, die veel aan sport deed en een hoop kameraden had, veel minder complex was om zich in de wereld te begeven. Tegelijkertijd heb ik altijd goed beseft dat er twee kanten werden gerepresenteerd, een jongens- en een meisjesuniversum, waaruit ik vervolgens gewoon koos wat bij me paste. Al stel ik het nu misschien net iets te rooskleurig voor, want ik ben opgegroeid op het platteland en daar hield ik me intuïtief heel erg in uit angst voor de reacties. Het is niet dat ik daar gelijkgestemden ontmoette, waardoor ik er best een geïsoleerd bestaan leidde.

© Yaqine Hamzaoui

Gender is geen modetrend 

 

Veranderde dat dan door naar Brussel te verhuizen?

BRYN: Dat was echt een bevrijding! Ik leerde hier mensen kennen die én queer én zwart zijn, waardoor ik me voor het eerst echt thuis voelde. Het klinkt raar om te zeggen maar de stad gaf me de kans om nog meer mezelf  te worden – I grew into myself. Tegelijkertijd ben ik ook op mijn hoede; als ik op stap ga, wil ik op voorhand weten waar we precies naartoe gaan zodat ik me daaraan kan aanpassen. Ik krijg nu al vaak homofobe opmerkingen als ik over straat loop en wil geen risico’s opzoeken. Als ik dan denk aan mijn transvrienden hou ik mijn hart vast. Zij kunnen niet zomaar een andere jasje aantrekken om ‘veilig' te zijn.

 

Zie je dingen stilaan veranderen? In het straatbeeld zie je bijvoorbeeld hoe de mode het verschil tussen mannen en vrouwen meer en meer uitwist.

BRYN: Je ziet inderdaad een cultuur jonge mensen die zich edgy cool kleden, maar ik heb het gevoel dat het een ‘modedingetje’ is eerder dan een emancipatorisch statement. Voor hen staat er niks op het spel, er hangt geen risico aan vast. Voor een queer of transgender is dat wel anders – die laatsten hebben dat al meermaals met hun leven bekocht. Het zou kunnen dat het op lange termijn een meer open samenleving creëert, maar om echt iets te veranderen is er meer nodig. Echte verandering begint volgens mij op de schoolbanken: opleiding is zo belangrijk in de vorming van een open geest, veel meer nog dan religie of culturele achtergrond. En boeken lezen of kritische tv-shows bekijken. Voed jezelf op!

 

Dank voor het fijne gesprek, BRYN. 

 

instagram.com/musicbryn 

facebook.com/musicbryn 

youtube.com/musicbryn 

Vertel het verder: