Deze website wordt niet langer ondersteund in Internet Explorer. Update hier je browser voor een betere ervaring.

s o r r y | Iona Daniel

Achttien jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten schilderijen van Frans Hals, Rembrandt en andere grootmeesters spreken. Iona Daniel duikt het lichaam in van Jan Steens zieke vrouw: ‘ik ken je lichaam als mijn broekzak/ alle holtes, alle bochtjes om je botten’
Door Iona Daniel op 18 okt 2019
Tekst
Literatuur & taal
Schrijfresidentie Parijs
Jan Havicksz. Steen, De zieke vrouw (ca. 1663 – ca. 1666) Collectie: Rijksmuseum, Amsterdam.

Jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten eeuwenoude topstukken spreken vanuit één vraag: wat zie je als je met een genderblik naar deze werken kijkt?

 

Tijdens de Nacht van de Geschiedenis draagt Iona haar tekst live voor bij het schilderij De zieke vrouw van Jan Havicksz. Steen in de Eregalerij van het Rijksmuseum.

s o r r y

 

ik ken je lichaam als mijn broekzak

alle holtes, alle bochtjes om je botten

de donkere kant van je organen

overal op je ben ik graag

 

sorry

dat ik niet kan stoppen je kapot te maken

het zit nu eenmaal in me

om je lichaam uit te wonen

maar ik hoop ook dat je voelt hoe verknocht ik aan je ben

ik hou zo alomvattend van wie mij in zich draagt

je zou me een soort god kunnen noemen

maar ik ben de meest gehate cel op aarde

een staatsvijand nr.1 met dezelfde obsessies als zeventienjarigen:

zoveel mogelijk lichamelijk contact in zo broeierig mogelijke kamers

lichaamsholtes

daar dromen wij over 's avonds

 

het is 1664 en de dokter kijkt naar mij

in jou

en zegt:

het is maar liefdesverdriet

of nee

het is haar baarmoeder die de weg kwijt is in het lichaam

die rondzwerft, hongerig, als een wild dier

op zoek naar bloed of een andere vloeibare traktatie

 

de dokter wil me een naam geven

zoals alle dokters in alle jaren

zodat het lijkt alsof ik behandelbaar ben

 

maar het is 1664 en alles beweegt traag

er wordt wel gezocht naar medicijnen

maar tegen ernstigere ziektes in belangrijkere mensen

ziektes in mannen die de wereld moeten redden

 

wat dat betreft heb ik je goed gekozen

jij bent een paradijs voor mij

je brengt me verder dan ik ooit kon hopen

‘de dokter wil me een naam geven

zoals alle dokters in alle jaren

zodat het lijkt alsof ik behandelbaar ben’

over 400 jaar

op de stoep van een feministisch kenniscentrum in een middelgrote stad

staan twee vrouwen met symptomen

zonder echte diagnose

nog altijd ziek te zijn

van mij

zoeken twee vrouwen naar een maas in het net van de ongelijkheid

 

Vera vraagt:

waarom is gezond zijn de norm en al het andere afwijkend?

moeten we onze toestand niet omarmen

en onze tijd besteden aan beter voor elkaar zorgen?

en Lea zegt: ja

en Lea ziet het voor zich

hoe radicaal ze voor elkaar zorgen

en Lea ziet het voor zich

hoe ze zoveel tijd kwijt zijn aan het voor elkaar zorgen dat het een soort collectief verzet wordt

dat ze vergeten het hele kapitalistische systeem in stand te houden en alles wat ermee gepaard gaat

en Lea en Vera snappen elkaar

daar op de stoep van het kenniscentrum

ze voelen zich net zo revolutionair als toen ze voor het eerst wiet rookten en spraken over de omvang van het heelal

alsof ze op de rand van een grote openbaring staan

en ze zijn net zo naïef

maar nu is het waar

 

de verandering komt

ooit gaan jullie beter voor elkaar zorgen

 

maar nog niet vandaag

sorry

© Marianne Hommersom

Iona Daniel

Iona Daniel (1989) maakt theater en radio. Ze publiceerde verschillende toneelstukken en schreef en regisseerde hoorspelen voor de VPRO en NTR. Aan haar toneeltekst De Nachtbloeiers werd in 2012 de ITs Playwriting Award toegekend. Met Rineke Roosenboom vormt ze het muziektheater duo iona&rineke, sinds 2016 verbonden aan Orkater.

Oude werken, jonge schrijvers. De Eregalerij ongegendered
 

Jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten eeuwenoude topstukken spreken. In korte poëzievoordrachten en prozavertellingen laten zij je schilderijen van Frans Hals, Jan Steen en andere grootmeesters uit de 17e eeuw op een unieke manier beleven.

 

deBuren gaat sinds 2012 iedere zomer met een groep aanstormend schrijftalent uit de Lage Landen naar Parijs. Twee weken verblijven ze daar om over de grenzen heen elkaars werk en ideëen te leren kennen en aan nieuw materiaal te werken. De lichting van 2019 brengt een schilderij uit de Eregalerij van het Rijksmuseum op literaire wijze tot spreken in hun eigen artistieke taal. Onze vraag aan hen was even simpel als uitdagend. Schrijf een nieuwe tekst over een oud werk, vanuit één kernvraag: wat zie je als je door een genderbril naar deze schilderijen kijkt?

 

Tijdens de Nacht van de Geschiedenis bezetten de literaire talenten uit onze schrijfresidentie de Eregalerij in het Rijksmuseum waar de topstukken van de meesters van de zeventiende eeuw te zien zijn. Iona Daniel schreef over het schilderij De zieke vrouw (ca. 1663 – ca. 1666) van Jan Havicksz. Steen

 

Je kunt deze verhalen, gedichten en reflecties ook lezen en beluisteren op de website van Maand van de Geschiedenis.

Vertel het verder: