Deze website wordt niet langer ondersteund in Internet Explorer. Update hier je browser voor een betere ervaring.
Jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten eeuwenoude topstukken spreken vanuit één vraag: wat zie je als je met een genderblik naar deze werken kijkt?
Tijdens de Nacht van de Geschiedenis draagt Iona haar tekst live voor bij het schilderij De zieke vrouw van Jan Havicksz. Steen in de Eregalerij van het Rijksmuseum.
ik ken je lichaam als mijn broekzak
alle holtes, alle bochtjes om je botten
de donkere kant van je organen
overal op je ben ik graag
sorry
dat ik niet kan stoppen je kapot te maken
het zit nu eenmaal in me
om je lichaam uit te wonen
maar ik hoop ook dat je voelt hoe verknocht ik aan je ben
ik hou zo alomvattend van wie mij in zich draagt
je zou me een soort god kunnen noemen
maar ik ben de meest gehate cel op aarde
een staatsvijand nr.1 met dezelfde obsessies als zeventienjarigen:
zoveel mogelijk lichamelijk contact in zo broeierig mogelijke kamers
lichaamsholtes
daar dromen wij over 's avonds
het is 1664 en de dokter kijkt naar mij
in jou
en zegt:
het is maar liefdesverdriet
of nee
het is haar baarmoeder die de weg kwijt is in het lichaam
die rondzwerft, hongerig, als een wild dier
op zoek naar bloed of een andere vloeibare traktatie
de dokter wil me een naam geven
zoals alle dokters in alle jaren
zodat het lijkt alsof ik behandelbaar ben
maar het is 1664 en alles beweegt traag
er wordt wel gezocht naar medicijnen
maar tegen ernstigere ziektes in belangrijkere mensen
ziektes in mannen die de wereld moeten redden
wat dat betreft heb ik je goed gekozen
jij bent een paradijs voor mij
je brengt me verder dan ik ooit kon hopen
‘de dokter wil me een naam geven
zoals alle dokters in alle jaren
zodat het lijkt alsof ik behandelbaar ben’
over 400 jaar
op de stoep van een feministisch kenniscentrum in een middelgrote stad
staan twee vrouwen met symptomen
zonder echte diagnose
nog altijd ziek te zijn
van mij
zoeken twee vrouwen naar een maas in het net van de ongelijkheid
Vera vraagt:
waarom is gezond zijn de norm en al het andere afwijkend?
moeten we onze toestand niet omarmen
en onze tijd besteden aan beter voor elkaar zorgen?
en Lea zegt: ja
en Lea ziet het voor zich
hoe radicaal ze voor elkaar zorgen
en Lea ziet het voor zich
hoe ze zoveel tijd kwijt zijn aan het voor elkaar zorgen dat het een soort collectief verzet wordt
dat ze vergeten het hele kapitalistische systeem in stand te houden en alles wat ermee gepaard gaat
en Lea en Vera snappen elkaar
daar op de stoep van het kenniscentrum
ze voelen zich net zo revolutionair als toen ze voor het eerst wiet rookten en spraken over de omvang van het heelal
alsof ze op de rand van een grote openbaring staan
en ze zijn net zo naïef
maar nu is het waar
de verandering komt
ooit gaan jullie beter voor elkaar zorgen
maar nog niet vandaag
sorry
Iona Daniel (1989) maakt theater en radio. Ze publiceerde verschillende toneelstukken en schreef en regisseerde hoorspelen voor de VPRO en NTR. Aan haar toneeltekst De Nachtbloeiers werd in 2012 de ITs Playwriting Award toegekend. Met Rineke Roosenboom vormt ze het muziektheater duo iona&rineke, sinds 2016 verbonden aan Orkater.
Jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten eeuwenoude topstukken spreken. In korte poëzievoordrachten en prozavertellingen laten zij je schilderijen van Frans Hals, Jan Steen en andere grootmeesters uit de 17e eeuw op een unieke manier beleven.
deBuren gaat sinds 2012 iedere zomer met een groep aanstormend schrijftalent uit de Lage Landen naar Parijs. Twee weken verblijven ze daar om over de grenzen heen elkaars werk en ideëen te leren kennen en aan nieuw materiaal te werken. De lichting van 2019 brengt een schilderij uit de Eregalerij van het Rijksmuseum op literaire wijze tot spreken in hun eigen artistieke taal. Onze vraag aan hen was even simpel als uitdagend. Schrijf een nieuwe tekst over een oud werk, vanuit één kernvraag: wat zie je als je door een genderbril naar deze schilderijen kijkt?
Tijdens de Nacht van de Geschiedenis bezetten de literaire talenten uit onze schrijfresidentie de Eregalerij in het Rijksmuseum waar de topstukken van de meesters van de zeventiende eeuw te zien zijn. Iona Daniel schreef over het schilderij De zieke vrouw (ca. 1663 – ca. 1666) van Jan Havicksz. Steen
Je kunt deze verhalen, gedichten en reflecties ook lezen en beluisteren op de website van Maand van de Geschiedenis.