Gewone mannen | Amarylis De Gryse

Gewone mannen

Wij zijn ook maar gewone mannen. We praten niet veel. We houden van paling en kip en geef ons geen water maar onverdund bier. Tot we lachen en lallen en brullen. Zo zijn wij. Mannen. Zo werden wij gemaakt. Kleine kopieën van het verleden. Wij houden al langer stand dan zij die met goed doorvoede buiken voor onze oorsprong poseerden.

Wanneer de deuren sluiten laten we vaandels zakken en schouders hangen. We trekken ons los uit onze positie, meer dan ‘zozo’ of ‘drukke dag’ zeggen we niet. We zuchten, morren, strekken die of deze spier en ik weet dat ik nog moet zwijgen. Op zijn minst tot iedereen zit. Dus ik schuif aan op de rand van ons kader, laat net als hen de benen hangen en straks kan ik praten. De avond herhaalt zich eeuwig want meer dan een moment zijn we nooit geweest.

Lucas haalt een kip uit zijn zak, altijd Lucas, altijd een kip, altijd door zijn vrouw gemaakt, al zien we haar nooit. Hij hapt zijn mond vol en dan geeft hij haar rond. Ik wacht tot ik de kip en de aandacht vastheb en spreek.

‘Zo zacht,’ zeg ik. ‘Jullie hebben het toch ook gevoeld?’
Blikken schieten rond. Naar elkaar en naar de grond. Naar de kruin van de suppoost op zijn laatste ronde – niet naar mij.
‘Nooit werd ik zo geraakt. Niemand van ons. Ik denk dat ik huilde die avond, en jullie kaken bleven ook nog lang nat.’

Alsof ik ervoor niet bestond. En dan bij elke aanraking besefte: ja. Dit ben ik. Deze handen en vingertoppen en schouders, inderdaad. Alsof ze zich dan pas vormden. Alsof ik pas verhaal kreeg toen zijn handen zacht mijn lippen definieerden en met mijn krullen speelden en ook met het licht dat erop zou gaan vallen. Het was alsof ik pas verlangen kende nadat hij het in mijn ogen had gelegd.

We staan hier al zo lang en we kunnen ook niet weg, dus we zwijgen allemaal. We poseren, zoals elke dag. Ik heb gelijk. Want niemand fluistert terug. Het was meer dan de warmte en geborgenheid die een vrouwenschoot ons ooit had gebracht. Mijn linkerhand blijft rusten op mijn middenrif en ik voel hoe de onrust die ik veroorzaak er woedt. Het is een geheim. We dragen het samen.

Een kuch. Het ritselen van kledij wanneer iemand zijn gewicht van zijn linker- naar zijn rechtervoet verzet. Dan neemt iemand de kip uit mijn handen. Ik lik het overgebleven vet van mijn vingers. Lucas zegt dat zijn vrouw de beste kippen maakt. Iedereen zegt dat hij gelijk heeft.

We dragen zoveel samen waar we nooit over spreken. Vlaggen en wapens en kleren en titels, vooral onze titels want wij zijn ook maar gewone mannen. We praten niet veel. We houden van paling en kip en geef ons geen water maar onverdund bier. Tot we lachen en lallen en brullen. Zo zijn wij. Mannen. Zo werden wij gemaakt.

Oude werken, jonge schrijvers. De Eregalerij ongegendered
 

Jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten eeuwenoude topstukken spreken. In korte poëzievoordrachten en prozavertellingen laten zij je schilderijen van Frans Hals, Jan Steen en andere grootmeesters uit de 17e eeuw op een unieke manier beleven.

deBuren gaat sinds 2012 iedere zomer met een groep aanstormend schrijftalent uit de Lage Landen naar Parijs. Twee weken verblijven ze daar om over de grenzen heen elkaars werk en ideëen te leren kennen en aan nieuw materiaal te werken. De lichting van 2019 brengt een schilderij uit de Eregalerij van het Rijksmuseum op literaire wijze tot spreken in hun eigen artistieke taal. Onze vraag aan hen was even simpel als uitdagend. Schrijf een nieuwe tekst over een oud werk, vanuit één kernvraag: wat zie je als je door een genderbril naar deze schilderijen kijkt?

Tijdens de Nacht van de Geschiedenis bezetten de literaire talenten uit onze schrijfresidentie de Eregalerij in het Rijksmuseum waar de topstukken van de meesters van de zeventiende eeuw te zien zijn. Amarylis De Gryse schreef over het schilderij Officieren en andere schutters van wijk XVIII in Amsterdam onder leiding van kapitein Albert Bas en luitenant Lucas Conijn (1645) van Govert Flinck in de Eregalerij van het Rijksmuseum. 

Je kunt deze verhalen, gedichten en reflecties ook lezen en beluisteren op de website van Maand van de Geschiedenis.