Deze website wordt niet langer ondersteund in Internet Explorer. Update hier je browser voor een betere ervaring.

Schede, zwaard | Maxime Garcia Diaz

Achttien jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten schilderijen van Vermeer, Rembrandt en andere grootmeesters spreken. Maxime Garcia Diaz dicht bij een portret door Frans Hals over patronen van macht en afhankelijkheid van gepriviligeerde vrouwen: 'het weergalmen door drie eeuwen heen / de zware jurk wordt skinny jeans /in beige uggs gestoken’
Door Maxime Garcia Diaz op 14 okt 2019
Tekst
Literatuur & taal
Schrijfresidentie Parijs
Frans Hals, Portret van Maritge Claesdr Vooght (1639) Collectie: Rijksmuseum, Amsterdam.

Jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten eeuwenoude topstukken spreken vanuit één vraag: wat zie je als je met een genderblik naar deze werken kijkt?

 

Tijdens de Nacht van de Geschiedenis draagt Maxime haar gedicht live voor bij het schilderij Portret van Maritge Claesdr Vooght (1639)  van Frans Hals in de Eregalerij van het Rijksmuseum.

Schede, zwaard

het schuimwit het zachte landschap van roze beige grijs the husband

is traditionally situated on the left, and the wife situated on the right

de ogen twee-eïig, symmetrie is voor schone en dode objecten.

zij is geen object, een sneeuwwit kapje bedekt haar haren en zij

heeft macht. de schede van een zwaard

zie haar bont: ze is klaar voor winter of oorlog

gewend aan vereeuwiging

 

male and female portraits might respond to one another in pose

als paar bedacht. als een lichaamsdeel dat perfect in een ander past

many historic pairs have become separated over the years

zie haar half-open oogleden (zoals ook nu de haarlemse meisjes

slaperig en rokerig naar de wereld kijken, een wereld waarover zij

een flikkerende macht hebben, hun schamper lachen, hun schorre

stemmen die verstommen onder het bulderen

van toekomstige burgemeesters naast hen)

 

in the possession of sir g. donaldson, london. in the collection of vernon watney,

cornbury park, charlbury, oxfordshire.

ontworteld nu ze woont in een verzameling. de leegte

aan haar zijde. in een engels landhuis glimmen

de balken, als je goed luistert

kan je in de verte nog de doffe klap horen

van een hert dat neerzijgt op de twijgjes.

zie haar hand die de stoelleuning vastklampt,

haar stevige vingers die trefzeker om een trekker

zouden passen. (zoals ook het bont dat ze draagt

ooit geschoten is, misschien in een bos in de buurt

van haarlem, naast een boomstronk waarop nu

een meisje met een schorre stem

een halve liter grolsch drinkt terwijl de trefzekere vingers

van een toekomstige burgemeester

rommelen aan de rits van een bomberjack

met bontkraag)

              de schede van een zwaard

‘alleen in een verzameling en er is geen zwaard meer

om haar vorm te verklaren. deze betekenis wankelt

laat ruimte over voor wenteling.’

het weergalmen door drie eeuwen heen

de zware jurk wordt skinny jeans

in beige uggs gestoken. het familiewapen

transformeert tot logo van een hockeyclub

een bijbel met vergulde bladzijden wordt

een woordenboek latijn, meegezeuld naar

een klaslokaal waar rokerige meisjes

een flikkerende macht hebben

hun lippen tuiten voor de camera

gewend aan vereeuwiging

 

de toekomstige burgemeester drinkt bier

lacht harder, maakt lijstjes

van schone & dode objecten

rangschikt schedes

het hete hertenbloed

 

portret van een schede woont in een engels landhuis

een zacht landschap spreekt met schorre, rokerige stem

alleen in een verzameling en er is geen zwaard meer

om haar vorm te verklaren. deze betekenis wankelt

laat ruimte over voor wenteling. wat voor wapen

is een schede zonder zwaard, nog steeds zwaardvormig

maar beter te verstaan zonder de bulderende lach

een zachter zwaard

draagt bont, is klaar voor winter of oorlog

of vereeuwiging

 

om de hoek van de kleine houtstraat

kan je de meewarige bruine ogen

weerkaatst zien in achterkleindochters

die met haren bedekt door bontkragen

voor haar staan, vragend.

nee, nog steeds niet

© Marianne Hommersom

Maxime Garcia Diaz

Maxime Garcia Diaz (1993) is dichter en student Cultural Analysis aan de Universiteit van Amsterdam. Ze schrijft poëzie over het internet, het lichaam, insecten, haar tanden, klimaatverandering en verdrietige meisjes als verzetsstrijders. Ze tourde met de Poëziebus en won het Nederlands kampioenschap Poetry slam 2019.

Oude werken, jonge schrijvers. De Eregalerij ongegendered
 

Jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten eeuwenoude topstukken spreken. In korte poëzievoordrachten en prozavertellingen laten zij je schilderijen van Frans Hals, Jan Steen en andere grootmeesters uit de 17e eeuw op een unieke manier beleven.

 

deBuren gaat sinds 2012 iedere zomer met een groep aanstormend schrijftalent uit de Lage Landen naar Parijs. Twee weken verblijven ze daar om over de grenzen heen elkaars werk en ideëen te leren kennen en aan nieuw materiaal te werken. De lichting van 2019 brengt een schilderij uit de Eregalerij van het Rijksmuseum op literaire wijze tot spreken in hun eigen artistieke taal. Onze vraag aan hen was even simpel als uitdagend. Schrijf een nieuwe tekst over een oud werk, vanuit één kernvraag: wat zie je als je door een genderbril naar deze schilderijen kijkt?

 

Tijdens de Nacht van de Geschiedenis bezetten de literaire talenten uit onze schrijfresidentie de Eregalerij in het Rijksmuseum waar de topstukken van de meesters van de zeventiende eeuw te zien zijn. Maxime Garcia Diaz schreef over het schilderij Portret van Maritge Claesdr Vooght (1639) van Frans Hals.

 

Je kunt deze verhalen, gedichten en reflecties ook lezen en beluisteren op de website van Maand van de Geschiedenis.

Vertel het verder: