Deze website wordt niet langer ondersteund in Internet Explorer. Update hier je browser voor een betere ervaring.

Stukjes been: Gemurmel in de vitrine

Achttien jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten eeuwenoude artefacten spreken. Kaya Erdinç laat twee stukjes bot van een graaf met elkaar in gesprek gaan over hun lange leven.
Door Kaya Erdinç op 25 okt 2018
Tekst
Literatuur & taal
Wetenschap & geschiedenis
Schrijfresidentie Parijs
Botje van Hendrik Casimir I (1612-1640) uit de heupwond waaraan hij op 12 juli 1640 bij Hulst overleed. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam.
Botje van Hendrik Casimir I (1612-1640) uit de heupwond waaraan hij op 12 juli 1640 bij Hulst overleed. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam.

Tijdens de Nacht van de Geschiedenis draagt Kaya zijn tekst live voor bij de botjes van Hendrik Casimir I, in de expo '80 Jaar Oorlog' van het Rijksmuseum. Op 15 december staat hij op het podium bij Perdu tijdens Mais oui, Paris! in Amsterdam.

 

Stukjes been: Gemurmel in de vitrine

 

Dat wij als twee stukjes been verantwoordelijk zijn voor het doodbloeden van een graaf, doet ons beiden evenveel zeer. Stukje been 1 (3 x 2 cm) is scherp en puntig, terwijl stukje been 2 (3 x 1 cm) wat meer schuurt. Wie Hendrik Casimir I het meeste leed heeft aangedaan? Dat heeft hij ons nooit kunnen navertellen. Hij was altijd al zo voorzichtig, teruggetrokken. Dat wij het al deze eeuwen zonder hem hebben moeten stellen is natuurlijk godverdomme geen pretje. We kunnen er ook weinig aan doen. Hij is al een tijd dood, terwijl wij nog altijd puntig zijn en schuren. Wie denkt er überhaupt aan ons? En aan onze afmetingen? Aan de reis die wij al honderden jaren moeten doormaken? Ja, we worden door mensjes met zijden handschoentjes opgepikt en verhuizen van het ene blik in het andere, het houdt maar niet op. Zo ontzettend lang onzichtbaar, in duisternis gehuld, nu open en bloot; dat is echt iets nieuws.

'We worden door mensjes met zijden handschoentjes opgepikt en verhuizen van het ene blik in het andere, het houdt maar niet op.'

‘Stukje been 1,’ zegt stukje been 2, ‘jij pittig puntig stukje bovenaan Casimirs been, heb jij ooit de ontwapenende streling van een wijsvinger mogen voelen? Aangezien hij altijd ongehuwd is gebleven en geen kinderen had, heb ik me dit de afgelopen 378 jaren vaak afgevraagd.
Stukje been 1 zwijgt.
‘Okido, dan probeer ik het wel weer over een paar eeuwen. Wie weet of je dan eindelijk iets loslaat?'
Stukje been 1 fezelt: ‘Ik zag ooit hoe andere stukjes been van een ander lichaam volledig van elkaar gescheiden raakten.’

Waarom zij wel en wij niet? Waarom moeten wij het al eeuwen met elkaar uit zien te houden? Wij zijn ook moe! Wellicht is Casimir niet eens zo slecht af zonder ons. Als hij zo oud als wij was geworden, had hij er vermoedelijk veel eerder de pest in gekregen.

De stukjes been hullen zich wederom in stilzwijgen.


© Marianne Hommersom

Kaya Erdinç

Kaya Erdinç (1994) is beoefenaar van cinesthetica en filmdenker. Beweegt zich tussen Wenen (waar hij Kunst und Medien studeert), Maastricht en Istanboel, waar hij constant emancipatoire posities probeert uit te beitelen ten opzichte van de filmgeschiedenis. Hij schept cinema vanop het witte doek tot ver daarbuiten.

Oude werken, jonge schrijvers

 

Jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs die eeuwenoude artefacten laten spreken. In korte poëzievoordrachten en prozavertellingen laten zij de unieke stemmen horen van kletterend wapentuig, ingetogen schilderingen en verrassende voorwerpen.

 

deBuren gaat sinds 2012 iedere zomer met een groep aanstormend schrijftalent uit de Lage Landen naar Parijs. Twee weken verblijven ze daar om over de grenzen heen elkaars werk en ideëen te leren kennen en aan nieuw materiaal te werken. De lichting van 2018 brengt een artefact uit de tentoonstelling over de Tachtigjarige Oorlog op literaire wijze tot spreken. Wat zie je door de ogen van de mensen aan de rand van een schilderij? Hoe klinkt de knal van een tiental kanonskogels en wat heeft het beulszwaard van Van Oldenbarnevelt ons te vertellen?

 

Op de blog van Septentrion verscheen Kaya's tekst in het Frans onder de titel 'Fragments d’os : des chuchotements en vitrine'.



Tijdens de Nacht van de Geschiedenis bezetten de literaire talenten uit onze schrijfresidentie de expo 80 Jaar Oorlog in het Rijksmuseum. Kaya Erdinç schreef over de botjes uit de fatale heupwond van Hendrik Casimir I, die te zien zijn in de zaal Oorlogsmoe. 

 

 

Je hoort de verhalen, gedichten en reflecties ook elke doordeweekse oktoberavond in Nooit meer slapen en leest ze op de websites van Maand van de Geschiedenis en deBuren.

 

Vertel het verder: