De man met de pijp | Niña Weijers

Een man met een pijp, ja het zal wel, ik hoor het jullie feministen denken. Hoeveel mannen met pijpen zijn er niet vereeuwigd in de schilderkunst? Neem dat aanstellerige zelfportret van Van Gogh met zijn verbonden oor. Courbet met zijn ijdele blik en gespeelde nonchalance. De keurige meneer van Cézanne. Metzinger, Modigliani, Miró. De Vlaminck. Chagall. To name a few.

Wat moesten die pijpen in hemelsnaam verbeelden? Mannelijkheid? Kunstenaarschap? Levenskunst? Wat zou Freud te zeggen hebben over dat eeuwige gelurk?

Wie een femme a la pipe zoekt in de schilderkunst, kan daar vlug mee ophouden. Pijproken is voor mannen. Vrouwen mogen daar hooguit naakt bij op de achtergrond liggen, al dan niet met hun benen gespreid (ja jij, Picasso).

(Fun fact: lang geleden, zelfs nog voor de tijd dat ik geschilderd werd, was het een volksgebruik op plattelanden her en der om jongens die bij meisjes thuis op bezoek kwamen, een pijp aan te bieden. Als hij bij een tweede bezoek opnieuw een pijp kreeg van haar ouders, en het meisje hem een kooltje aanreikte voor het vuur, dan mocht hij haar vrijer worden. Niet verwonderlijk dat ‘heb je een vuurtje voor me’ decennialang zo hardnekkig dé openingszin bleef voor jongens die meisjes wilden versieren. Nu rokers de status van leprozen hebben gekregen, kunnen die meisjes eindelijk eens iets anders doen dan andermans vlam ontsteken).

Ik ben een avant-gardeman, gemaakt van blik. Op een dag zullen alle mannen zijn zoals ik. Kijk in mijn ogen.