Deze website wordt niet langer ondersteund in Internet Explorer. Update hier je browser voor een betere ervaring.
Eind juni 2015 zat ik met Geert Buelens na een lange congresdag op een terras in Berlijn. We hadden het uitgebreid gehad over de Eerste Wereldoorlog in de programmering van deBuren (van citybooks Ieper tot onze avonden met Christopher Clark en Stefan Hertmans) en speelden een spel.
Hij was De jaren zestig. Een cultuurgeschiedenis aan het voorbereiden en zocht naar blinde vlekken. Hij daagde me uit een hiaat te vinden. Over welk land had hij nog geen materiaal verzameld voor zijn nieuwe boek? En over welk artistiek genre had hij geen paragraaf in voorbereiding?
Als ik het me goed herinner, was mijn eerste gok: ‘Brazilië!’. Maar met de hoopgevende bouw van Brasilia in 1960 zou hij zijn boek openen om dan via de documentaire Brasília, contradições de uma cidade nova (Brasilia: contradicties van een nieuwe stad) van Joaquim Pedro de Andrade eind 1968 middenin de militaire dictatuur te landen die Brazilië inmiddels geworden was.
Vervolgens vermeed ik voorzichtig de bekende plaatsen waarvan ik wist dat de zestiger jaren er een grote impact hadden gehad (Indonesië, Congo, Zuid-Afrika, …). IJsland misschien? Mis: de IJslandse beeldend kunstenaar Erró schilderde met zijn heftige reeks Intérieur américain (1968) een beklijvend beeld van Vietcongstrijders die de oorlog verleggen naar comfortabele Amerikaanse huiskamers.
Luxemburg dan? Niet alleen was Radio Luxemburg de populairste zender in de DDR en konden luisteraars in de Baltische staten via die zender de ontwikkelingen in het Westen volgen, ook zonden zij live uit vanaf de Parijse barricades in het Quartier Latin en zouden er in die hete meidagen zelfs veertigduizend transistorradio’s zijn verkocht om naar hen en Europe 1 (een andere commerciële zender) te kunnen luisteren.
Ik zag later overal verwijzingen naar de jaren zestig opduiken en viel het me des te meer ook op hoe omstreden dit decennium is.
Mijn andere pogingen strandden ook en in de maanden nadien zag ik niet alleen doorlopend verwijzingen naar de jaren zestig opduiken en viel het me des te meer ook op hoe omstreden dit decennium is.
In publieke debatten worden de jaren zestig volstrekt verschillend ingezet: de toegenomen vrijheid van de één betekent vaak het afgenomen gezag van de ander. Hoe verschoven de politieke en culturele macht in die periode en welke sporen zien we daar vandaag nog van? Hebben Michel Houellebecq en Boudewijn de Groot het over hetzelfde tijdperk als ze die ‘andere tijden’ beschrijven?
Gaandeweg mocht ik getuige zijn van de totstandkoming van Buelens’ boek en toen we halverwege 2017 op zoek gingen naar een goed seizoensthema voor deBuren, bleken ook de collega’s enthousiast om na te denken over die verwarrende erfenis van de jaren zestig, met in de boedel het hele spectrum tussen artistieke vrijheid en censuur, dekolonisatie en massaconsumentisme, progressieve en reactionaire toekomstdromen, meer inspraak op tal van terreinen versus monddood gemaakte leiders, de zomerse liefde van zevenenzestig en het politiegeweld tegen zwarten in diezelfde maanden.
Genoeg om over te spreken dus. Als cultuur- en debathuis denken we dit voorjaar daarom hardop na over de erfenis van de gehele jaren 60 en maken we in diverse programma’s in Nederland en Vlaanderen een kosten-batenanalyse.
In de aanloop naar mei zijn we actief in eigen huis en elders om actuele debatten te voeren naar aanleiding van belangrijke onderwerpen als burgerrechten, feminisme en migratie, met De jaren zestig als gids. Hou onze website in de gaten en bekijk het volledige progamma!
Documentaire, debat en literatuur rondom de verwarrende erfenis van dit omstreden decennium.
