Afwas

'De mens wordt alleen geboren en de mens sterft alleen, de tussentijd gaat grotendeels verloren aan de afwas. De afwas is als een grote zonde die je altijd met je meedraagt; een zonde zo groot dat je er iedere dag opnieuw mee in het reine moet komen.' Benieuwd welke 'goede raad' Jan Postma ons na deze onontkoombare levenswijsheid meegeeft? Lees hier al verder en kom woensdagmiddag naar het Vlaams Parlement, waar Postma vertelt over zijn ervaringen in Parijs. Jan Postma schreef deze tekst naar aanleiding van de feestelijke heropening van deBuren.

De mens wordt alleen geboren en de mens sterft alleen, de tussentijd gaat grotendeels verloren aan de afwas. De afwas is als een grote zonde die je altijd met je meedraagt; een zonde zo groot dat je er iedere dag opnieuw mee in het reine moet komen.
Wie zoals ik alleen woont, kookt alleen, eet alleen en wast alleen af. Terwijl ik afwas, vraag ik me af en toe af: als ik nooit de afwas zou doen, hoeveel afwas had ik dan nu verzameld? Een bungalow vol? Een herenhuis? Een loods? Ik probeer het me voor stellen, zie stapels borden tot het plafond en kamers vol met pannen, maar kom er niet uit.

Ik heb weken gepeinsd over het vraagstuk van de ‘goede raad'. Het is een immens vraagstuk, de woorden namen na verloop van tijd een andere gedaante aan: ze konden nog slechts in kapitalen worden gedacht. ‘Geef GOEDE RAAD!' etterde het in mijn hoofd. Maar hoe langer ik peinsde, hoe duidelijker werd dat in de draaikolk van mijn gedachten slechts twee woorden al die tijd onafgebroken waren blijven zingen: ‘spinazie' en ‘spaghetti'.

Spinazie en spaghetti zijn de voornaamste bestanddelen van een van mijn achterdehandmaaltijden: een recept dat voedzaam is en niet snel verveelt en waarvan de bestanddelen vrijwel altijd ergens in mijn huis te vinden zijn. Ik heb het dus over diepvriesspinazie. Liefst à la crème. Samen met wat goede pasta, een gefruit uitje, enkele champignons en een beetje kaas levert dat een alleszins redelijke maaltijd op, een die me er dikwijls van weerhoudt mijn heil elders - bij een afhaalchinees, broodjepomverkoper of pizzeria - te zoeken. Thuisbezorgd.nl is voor mij geen optie, aangezien ik me al jaren zonder deurbel door het leven sla.

Het vervelende aan deze achterdehandmaaltijd is dat de twee hoofdbestanddelen eenzelfde nare eigenschap bezitten: wordt de pan waarin ze zijn bereid niet direct afgewassen, dan leveren ze de volgende dag, of zelfs later op de avond een enorme hoeveelheid leed op. Pasta versteent, spinazie hecht zich aan, nee, in ijzer, plastic en steen. Het klampt zich vast als een kind dat met geweld van zijn moeder wordt gescheiden.

Terwijl ik zucht onder een van mijn genadeloze afterdinnerdips en mijn lijf schreeuwt om rust, orde, regelmaat, koffie, sigaretten en een stoel, sleep ik mezelf naar de keuken. De pannen, het bord en het bestek worden direct na het eten afgewassen. Geen uitzonderingen. Ik ben doorgaans een ochtendafwasser, maar ook door schade en schande wijs geworden. Of in ieder geval iets minder naïef.

Omdat het vraagstuk van de GOEDE RAAD zo immens is, had u waarschijnlijk een vergezicht verwacht. Een horizon waar de maatschappij naartoe zou kunnen trekken: een vluchtroute uit de Grootste Crisis Sinds De Jaren Dertig (Ook Al Weet Vrijwel Niemand Wat Dat Nu Precies Betekent) bijvoorbeeld. Omdat ik me enigszins schuldig voel dat ik het hier niet heb aangedurfd mijn radicale plan voor de zestienstatenoplossing van het Israël-Palestina-conflict te presenteren, ben ik bereid mijn bescheiden raad te extrapoleren. Ook omdat velen van u, de afwasmachinebezittende klasse - de spoelwaterbourgeoisie - dit stukje tot nu toe met hoofd vol meewarigheid zullen hebben gelezen.

De grotere les is deze: sommige afwas kan best even wachten, maar andere afwas vraagt om een kordaat optreden. Niemand wil het doen, maar iemand dient de verantwoordelijkheid op zich te nemen om voorkombaar leed te voorzien. Ik hoor uw hersens kraken, waarheen leidt deze met spinazie besmeurde spaghettisliert van een gedachtegang? De afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, bijvoorbeeld? Wellicht. En dat was aanvankelijk ook het einde van dit stukje. Maar dat lijkt me bij nader inzien toch wat flauw en gezocht. Misschien is de nog grotere les wel dat handelen het wint van gelul in de ruimte en dat iedereen altijd nog meer heeft aan een goede daad.

Jan Postma (1985) studeerde politicologie in Amsterdam en journalistiek in Rotterdam. Hij is hoofdredacteur van hard//hoofd, bemoeide zich in die hoedanigheid inhoudelijk met Mind the Book 2013 en nam deel aan de door deBuren georganiseerde residentie in het Huis Biermans-Lapôtre in Parijs in 2013. Daarnaast schrijft en fotografeert hij.