Gun Control

Hier nog eens een vergelijking tussen België en Nederland: in Nederland plegen jaarlijks 10 op 100.000 mensen zelfmoord, in België zijn er dat 24. Gemiddeld zeven per dag, bijna het wereldrecord. Actueel is het inzicht dat na de verstrenging van de Belgische wapenwet in 2006 het aantal zelfmoorden eerder gestegen is dan gedaald. Het aantal vuurwapens bij zelfdoding is hier wél afgenomen, maar of dit een verbetering is, zal je alvast niet aan een treinbestuurder moeten vragen.

Het meest dynamische hoofdstuk van I'm Your Man, de recent verschenen Leonard Cohen-biografie van Sylvie Simmons, gaat over de curieuze samenwerking van de Canadese bard Cohen met de excentrieke, aan de Bronx ontsproten producer Phil Spector. Hoewel beiden in een joodse traditie verankerd, is een grotere tegenstelling niet denkbaar. Cohen de Hebreeër van de schaarste, de twijfelaar, de banjo met één snaar; versus Spector de onverbeterlijke schmuck, om het Jiddisch te zeggen: de geslepen zakenman van de slechte smaak, de absolute overdaad en bombast. En voorts ook, niet te vergeten, de introverte pacifist versus de razende wapenmaniak.

Toen Cohen voor de eerste keer Spectors met prikkeldraad omgorde kasteel in Beverly Hills betrad, werd hij meteen opgesloten  ̶  letterlijk: de deuren werden achter zijn rug een etmaal lang vergrendeld. Spector droeg een schietwapen in zijn hand. Ook zijn lijfwacht had steevast een geladen revolver bij zich. In de studio gleed je uit over de kogels. In Cohens woorden: ‘Het kon gebeuren dat je een revolver tussen je broodje hamburger aantrof.’ Eén keer, op het einde van een lange werknacht, zette Spector zijn wapen op Cohens strottenhoofd: ‘Leonard, ik hou van je!’ ‘Ik mag het hopen ...’

Spectors hulpje David Kessel springt voor zijn meester in de bres: ‘Veel Amerikanen beschikken over vuurwapens. Dat is vastgelegd in onze grondwet.’ Intussen zijn we veertig jaar verder. Spector zit al een jaar of vier in een Californische gevangenis, wegens het neerschieten van een B-filmactrice (‘Ik vrees dat ik iemand heb vermoord,’ luidde zijn eerste reactie). Sinds vorige week zijn de Verenigde Staten begonnen aan het strenger maken van de wapenwet.

Of Spectors leven een minder drastische wending zou hebben genomen als deze maatregelen eerder waren ingevoerd, blijft onzeker. In New York werd het debat bijzonder hoog ingezet, het eerste voorstel luidde om praktisch alle wapens te confisqueren. Wat er nu van overblijft: een verbod op oorlogswapens, het beperken van het aantal toegestane kogels per magazijn (is dit een grap?) en een verplichte controle van de psychologie van de eigenaar. Voorts ook uitgebreide aanwijzingen over hoe je je wapen moet bewaren. En ja, er is ook een verbod bekrachtigd op de verkoop van wapens via het internet.

Zoals de plotselinge snelheid en daadkracht van de Amerikanen om hun wapenwet überhaupt aan een discussie te onderwerpen, in gang werd gezet door het bloedbad in Newton op 14 december vorig jaar, zo was de ook naar onze normen fenomenaal vlugge hernieuwing van de wapenwet in België het directe gevolg van een bloedbad  ̶  te Antwerpen, 11 mei 2006. De Belgen dreven het in de praktijk wél veel verder door, onze wapenwet behoort intussen tot de strengste ter wereld.

De meest diepgaande studie naar het effect hiervan werd gepubliceerd door een zekere B. F. M. Bervoets. Hij geeft de indruk een rechtse rakker te zijn, maar zijn betoog lijkt wel grondig onderbouwd. Zijn conclusie luidt dat in theorie alle Belgische wapens moesten worden ingeleverd, maar dat de burgerbevolking daar in waarheid meer dan 90 procent van heeft achtergehouden. Wat zo eenvoudig is, doordat er onvoldoende personeel bestaat voor alleen al de administratieve kant van deze maatregel. En bovendien: waar er zich in de jaren voor 2006 een lichte daling voordeed in de cijfers rond criminaliteit met een vuurwapen, na 2006 is dat cijfer toegenomen met meer dan 4 procent.

We gaan hier nog maar eens, waarom, Spectors allergrootste hit opleggen: de Righteous Brothers met You've Lost That Lovin' Feeling …