Op het juiste spoor #1

Sinds deBuren en Ons Erfdeel een oproep plaatsten om weer een fatsoenlijke Vlaams-Nederlandse treinverbinding in te stellen, is er veel gebeurd. We hadden niet verwacht dat onze bescheiden vraag zou leiden tot Kamervragen! Deze maand: de eerste aflevering van recente treinverhalen. U kunt nog altijd insturen, we belonen iedere maand een winnaar met een boek en een droomreis. Eerst nog eens de oproep, daarna twee inzendingen.

Oproep

deBuren en Ons Erfdeel betreuren het dat de reguliere treindienst tussen Nederland en Vlaanderen is afgeschaft en vragen de verantwoordelijke partijen om opnieuw een vlotte trein te laten rijden die ook Den Haag aandoet, met een betaalbaar en flexibel ticket dat op de dag zelf te koop is. Wij roepen iedereen op om deze vraag hardop te blijven stellen en hebben daarom een bijzondere actie bedacht.

Wat wilt u aan ons kwijt over deze kwestie? Reed u vaak met de Beneluxtrein (de 'Amsterdammer' of 'Brusselaar') en mist u die trein? Heeft u een creatieve oplossing voor het verdwijnen van deze trein? Gaat u nu met de auto in plaats van met de trein? Bent u al bezig met het opzetten van een carpoolnetwerk Vlaanderen-Nederland? Wat zijn uw ervaringen met de Fyra en wat zijn uw ervaringen met het huidige alternatief daarvoor? Voelt u zich gedupeerd en zo ja: waarom?

Laat het ons weten! Stuur een mail (zonder attachment) naar willem@deburen.eu en vermeld ook duidelijk uw volledige postadres. deBuren besteedt vanaf januari maandelijks online aandacht aan deze zaak en put daarvoor uit de inzendingen. Inzenders ontvangen, vanwege de verwachte toevloed, geen persoonlijk antwoord maar de winnaars worden uiteraard verwittigd. . Winnaars? Ja, lees hier: http://www.deburen.eu/nl/nieuws-opinie/detail/op-het-juiste-spoor.

Vlaams-Nederlandse liefde verhinderd

Mijn geliefde (uit Gent) en ik (uit Zandvoort) leerden elkaar 3,5 jaar geleden kennen. Sindsdien reizen wij minimaal 2 keer per maand op een neer tussen Nederland en Belgie. Aangezien emigreren voor ons op dit moment geen optie is en we allebei geen rijbewijs hebben, zijn wij afhankelijk van het openbaar vervoer om elkaar te kunnen zien. Mijn vriend is acteur en ik werk in de kinderopvang: beide beroepen die door de crisis ernstig getroffen zijn. Een duur Fyra-ticket kunnen we ons dus niet permitteren. Voor een goedkoop en niet flexibel kaartje zou je ver van te voren moeten reserveren: iets wat voor ons ook geen optie is, omdat mijn vriend als acteur onregelmatige werktijden heeft. Reizen via de stoptrein is onze enige optie, maar dat kost inmiddels ook 73 euro en vanuit Belgie zelfs 80. Elkaar 1 weekend per 2 weken zien is al weinig, nu is dat 1 weekend per 3 weken geworden ... Kortom: De afschaffing van de Beneluxtrein is door de aanslag op onze portemonnee, een aanslag op onze relatie!

Nicky Tichelaar

In Memoriam van een treinliefhebber

Ik las dat u de mening vraagt van reizigers van de Beneluxtrein. Ik ben een Nederlandse spoorwegbelangstellende, die sinds 1985 geregeld met de Beneluxtrein een dagje over de grens ging. Sinds 1977 bestaat er de Benelux Tourrail. Een voordelige meerdaagse kaart waarop dagen naar keuze kunnen worden uitgekozen, waarop na validering (met pen de reisdatum invullen) vrij en onbeperkt over het gehele Nederlandse, Belgische en Luxemburgse spoorwegnet kon worden gereisd. Ik maakte graag gebruik van deze kaart, en van Nederlandse en Belgische kortingformules. Helaas is door de komst van de Fyra en de nieuwe focus van de spoorwegen op 'winst maken', deze voor de reiziger fijne treinkaart uit het assortiment geschrapt.

De Fyra is niet mijn trein. In vergelijking met de gewone Benelux, waar de kortingformules van toepassing waren, is deze trein 100% duurder geworden. Ten opzichte van het Benelux Tourrail prijspeil zelfs 400%. Deze dure tickets wegen niet op tegen de beloofde tijdwinst. Maar mijn kritiek op de Fyra is nog veel diepgaander. De spoorwegen hebben onvoldoende onderzoek bij de reizigers gedaan, die tevreden waren met de Beneluxtrein en helemaal niet zitten te wachten op een snelle, dure trein. Dit onderzoek had begin jaren '90, nog vóór de politieke besluitvorming om voor de toekomst op een HST voor de dienst naar Brussel in te zetten gehouden moeten worden. Men had de reizigers metéén het volledige verhaal moeten vertellen, namelijk dat de HST wél nog eens zo duur zou worden dan de Beneluxtrein.

Ik kon u toen, in 1993, het huidige echec van de Fyra reeds voorspellen. Het had de Nederlandse en Belgische belastingbetaler een onnodig dure uitgave kunnen besparen, want de HSL voorziet niet in een maatschappelijke behoefte terwijl de Beneluxtrein dat wél deed. De politiek kan vele lessen leren van opeenstapelingen van fouten uit het Fyra-dossier. Fyra past niet in onze cultuur van spontaan en voordelig met de trein reizen. Het is geredeneerd vanuit een systeem en niet vanuit de treinreiziger. Tenzij Hispeed de tickets gratis gaat weggeven zullen zij mij niet in de wit-rode treinen zien, ik neem de L-trein vanuit Roosendaal wel.
 
Eind december zijn reizigers op de site www.reddebenelux.eu gevraagd, een requiem voor de Beneluxtrein te schrijven. Ik heb daarop de navolgende inzending ingezonden.
 
Mijn allereerste zelfstandige treinreis was met de Benelux Hondekop ... van Haarlem naar Leiden waar ik als 14-jarige bij oma ging logeren. Ik ben treinliefhebber.

Enkele jaren later ging ik met een Benelux Tourrailkaart België per trein verkennen. 'België is een land om van te houden,' met deze zin werd de Nederlandse reiziger verleid om een Benelux Tourrail kaart te kopen, en ik kan mij daar nog altijd volledig in vinden. Mij viel op dat de blauwe Benelux Hondekoppen nóg comfortabeler waren dan de gewone NS stellen, je zakte wat dieper in de rode banken weg. De eerste rit de grens over ging ik meteen naar Brussel. Antwerpen Centraal was toen nog een volledig kopstation. Ik schrok toen de trein na enkele minuten ineens ACHTERUIT ging rijden, dacht weer terug te gaan naar Nederland maar kwam later keurig in Mechelen en Brussel aan.

Die Benelux Tourrailkaart heb ik nog vele jaren gehad. Hij is al 20 jaar niet meer in Nederland verkrijgbaar, maar in België kun je nog tot eind deze week terecht. Het hangt al járen boven de markt dat het verdwijnen van deze trein samen zou gaan met het verdwijnen van deze reisformule. Ik ben ermee tot in alle uithoeken van België geweest. Ook ééndagstrips waren aangenaam... een dagkaart NS en verlenging voor het Belgische traject maakten uitstapjes naar Antwerpen of Brussel leuk en voordelig.

Je mag rustig zeggen dat ik bijna 30 jaar heel geregeld en meestal naar volle tevredenheid met de Benelux heb gereisd. Ik kan het traject inmiddels drómen, maar je ziet bij elke trip tóch weer nieuwe dingen. De laatste 10 jaar wordt de Benelux door de spoorwegbedrijven stiefmoederlijk behandeld. Men ging ervan uit dat Fyra al in 2007 zou gaan rijden, en in aanloop daar naartoe is niet al te veel energie meer gestoken in het in de vaart houden van het materieel. Ik heb mij erover verwonderd dat er niet meer rijtuigen beschikbaar werden gesteld, want de IC Brussel zat altijd erg vol. De steile hellingen van de spoortunnel bij Antwerpen Centraal hebben hier mede een rol in gespeeld, van treinbestuurders weet ik dat het uitrijden met een volle trein achter de locomotief soms nog een hele opgave is, zelfs met 7 rijtuigen. Als vaste reiziger weet je dan wél weer waar je je op moet stellen om een zo groot mogelijke kans op een zitje te verkrijgen ... Voorin de trein is het meestal het drukst, zeker in de richting Amsterdam.

Met hogesnelheidsmaterieel heb ik helemaal niets. Het betere is vaak de grootste vijand van het goede, dat heb ik al op heel wat grensoverschrijdende lange afstand verbindingen gezien. De kracht van de trein is een ticketje kopen en je eigen reis indelen zo het je uitkomt. Hispeed verdedigt haar tariefstructuur met het argument dat vliegmaatschappijen het ook zo doen en het daar goed bevalt, maar neemt de directeur van Hispeed dan dagelijks het vliegtuig naar zijn kantoor??? Voor mij geen HST, geen reserveren of toeslagen, maar we gaan wel terug naar een tijd VER voordat de Benelux zijn intrede deed, met veel overstappen en supertrage verbindingen. De reis wordt de bestemming voor wie het aanbod van Fyra niet blieft.

Adieu Benelux, je was 55 jaar geleden je tijd vér vooruit en voor mij en veel medereizigers had je helemaal niet weg gehoeven. De Beneluxdienst had tussen de HST en de boemel perfect in het aanbod gepast en grote toegevoegde waarde geboden als trein met normale tarieven en zonder poespas. De spoorwegbedrijven -daartoe aangezet door de EU- hebben het grensoverschrijdend vervoer uit het gewone treinaanbod getild en rekenen de reizigers daarvoor absurde prijzen. Hét gezicht van de Benelux blijft voor mij de blauwe hondekop uit 1957, destijds speciaal voor deze dienst gebouwd. Een Nederlandse trein met Belgische techniek, gebouwd in onderlinge samenwerking door Werkspoor en ACEC/SEM toen Nederland en België nog hun eigen treinenbouwers hadden. Een perfect voorbeeld hoe twee landen eens samenwerkten aan het opbouwen van een goede treindienst tussen de hoofdsteden van beide landen, die ook in het binnenverkeer van de beide landen nog toegevoegde waarde bood. Hiermee is ooit dit mooie hoofdstuk begonnen, en ook ik heb de fijnste herinneringen aan dit materieel. Het is spijtig dat het boek dicht gaat. Adieu Benelux, ik zal je missen ...

Koen Tesselaar