De Rus in Depardieu

Koningin Fabiola kan maar één morele fout worden verweten: het feit dat zij zo oud aan het worden is dat zij de archaïsche gebruiken van de Belgische monarchie overleeft. En nu, op de valreep, valt ze ten prooi aan de bloeddorstige, wellustig agressieve tortuur van de modernste democraten. Waar gaan de gentlemen kruipen wanneer deze herboren Marie-Antoinette op een dag, ooit, zou komen te overlijden? En dat alles terwijl het gaan en staan van de tsaristische veelvraat Depardieu ongebreideld schijnt.

Om de rol van Obelix te mogen spelen, moest Gérard Depardieu aan één voorwaarde voldoen: hij moest eerst een paar kilo's zien af te vallen. Dat lukte hem aardig. Daarom staat hij vandaag, bij de aftiteling van de nieuwste Asterixfilm, geheel bovenaan, zelfs boven Asterix zelf. Dat is zijn oprechte verdienste. In dat opzicht heeft schoenmagnaat Wouter Torfs dus wel gelijk wanneer hij in het actualiteitenprogramma De Zevende Dag suggereert dat al die recente media-aandacht voor het ´symbooldossier´ van Depardieu en de Franse belastingen een beetje overdreven is. Je bent als kind in de ketel gevallen of je bent het niet.
Toch oogt zij griezelig, die omhelzende beweging waarmee Depardieu president Poetin tegemoet stapt. Pijnlijker dan, pakweg, het halfjaarlijkse mosseldiner van de rode journalist Hugo Camps bij graaf-burgemeester Lippens thuis. Vooral voor ons, teleurgestelde Belgen. Zoals het er tot diep in het jaar 1942 naar uit zag dat de gevangenen van het nazisme zouden worden gedeporteerd naar het onschuldige Madagaskar, precies op die manier, met dezelfde wanhoop, bleven ze bij ons tot 5 voor 12 op Depardieu inzetten: dat hij naar het Waalse Asterixdorpje Néchin zou komen, door een graffiti-artiest spontaan omgedoopt tot ‘Richeconville’.

Maar neen dus. Nauwelijks gehinderd door de tactiek der verschroeide aarde belandde Depardieu, op zoek naar meer lebensraum, waar Hitler noch Napoleon ooit geraakten: in de armen van de Tsaar. Ook anno 2013 geen sinecure. Stalin is dood, maar zo ook het recht op de naïviteit van bijvoorbeeld Sartre, die nog tot in de jaren zeventig mocht verkondigen dat ‘het niet onze taak is om te schrijven over de goelags.’

Hoe moeilijk het is om bij de Russische grootvorst op audiëntie te komen, kan je navragen in het Witte Huis. President Obama gaat op zijn pantoffels op de koffie bij Led Zeppelin en de Dalai Lama, de paus en zelfs Jay Leno. Maar hoe jezelf uit te nodigen in het Kremlin? Slaande ruzie tussen de ambassadeur McFaul (die oordeelde dat je de Russen vooraf een e-mail diende te sturen) en staatssecretaris Burns, die een brief (geen e-mail) niet wilde versturen, maar persoonlijk gaan overhandigen. Het maakt niet veel uit. Poetin maakt geen onderscheid tussen Obama of Bush. Een Amerikaanse president is een Amerikaanse president en het enige dat zo iemand kan ambiëren, is van Rusland een vazalstaat maken. Sindsdien praat Obama alleen nog maar met Medvedev.

Voor Depardieu is zo'n kransje bij Poetin een stuk minder stresserend. Zelf verklaart hij dat als volgt: ‘Ik heb wel eens de rol gespeeld van Ivan de Verschrikkelijke. In het Russisch.’ Ivan de Verschrikkelijke: een verlicht maar paranoïde despoot die zijn eigen zoon doodsloeg. Voor Depardieu een net zo vanzelfsprekend personage als (in alfabetische volgorde) Columbus, Cyrano, Danton, Dumas, Fouché, Jean Valjean, Marin Marais, Raspoetin, Rodin, Tartuffe, Vidocq en binnenkort zelfs  ̶  géén grap  ̶  Dominique Strauss-Kahn. Telkens opnieuw dat volmaakte samenspel van typecasting en method acting.

Dat spontaan theatrale, dat is wat Poetin goed begrijpt. Gérard Depardieu in die folkloristisch Oekraïense outfit, rood met wit en met gouden flosjes in de ceintuur. Voor ons lijkt het wat overdreven, maar de gewezen Fransman kent zijn geschiedenis. In december 2011 trokken vele tienduizenden Moskovieten de straat op om te protesteren tegen de verkiezingsuitslag. Allen droegen een wit lintje op de schouder. ‘Ik wil niet brutaal zijn,’ becommentarieerde Poetin daags nadien op de staatstelevisie, ‘maar ik dacht dat het om een anti-aidscampagne ging ... Ik dacht dat ze allemaal een condoom op hun revers hadden gespeld ...’