Clash der titanen

Men kan politieke ontwikkelingen moeilijk loskoppelen van de figuur of persoonlijkheid van de politieke tenoren. Dat is de these van het boek "De Clash der titanen: een psychopolitieke cartografie van de politiek". En op 12 juni wordt daarover gedebatteerd in Brussel.

Wie wint de gemeenteraadsverkiezingen? Persoonlijkheid is duidelijk niet de enige belangrijke factor, ook de context is cruciaal. Politieke omstandigheden beperken de rol van persoonlijkheid of vergroten deze juist. Wanneer kan persoonlijkheid dan bijv. het verschil maken?

Volgens deskundigen is dat als de situatie er complex uitziet, ambigu of onstabiel. We beleven tijden van conflict tussen instituties of van grote verandering. Er spelen emotioneel en symbolisch geladen kwesties. Belangrijke waarden van de democratie worden bedreigd. Het kan gaan om een crisistijd, of om het vormen van een nieuwe regering. De betrokken politici bevinden zich in een strategische positie….

Men kan denken aan de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen als case, maar de geschetste omstandigheden vertonen zeker overeenkomst met de situatie waarin België zich al enkele jaren bevindt. Dit boek hanteert voor het België van na juni 2007 voor het eerst de politiekpsychologische invalshoek. In het bestek van dit boek worden een twintigtal politici doorgelicht  die in de periode 2007-2010 (en later) een rol van belang gespeeld hebben.

De these over het belang van persoonlijkheid wordt in toenemende mate onderschreven door politici zelf en door politieke commentatoren. Zij is zeker niet nieuw, eeuwen terug waren de antieke filosofen al bezig met de idee. Het was de voorganger van de CIA, de OSS, die aan de wieg stond van een wetenschappelijke benadering.

Hij lanceerde de idee om politieke leiders psychologisch in te schatten (“profiling”). Er wordt van op afstand een zo objectief mogelijk psychologisch profiel geschetst van een prominent politicus, waarmee men geen direct contact heeft. Binnen de politieke psychologie werden vooral in de VS diverse “profiling” methoden ontwikkeld waarvan vooral die van Immelman, gebruikt in het boek, goede resultaten boekt.

Inzicht in de persoonlijkheid van politieke kandidaten vertelt iets over het beleid dat we van hen mogen verwachten, over hun kansen bij verkiezingen en over hun succes bij onderhandelingen. Zeker in een presidentieel regime wordt de president vereenzelvigd met het beleid. Maar in een parlementair systeem kan de persoonlijkheid van vertegenwoordigers van een partij juist voor het (politieke) verschil zorgen, en dat is natuurlijk ook het geval bij gemeenteraadsverkiezingen…

Op 12 juni gaat auteur Christ’l De Landtsheer in Brussel in debat met Jan Blommaert en Jan Kuitenbrouwer - titel van het debat: Clash der Titanen. Over politieke persoonlijkheid en taal - klik voor meer info.

Deze column is ook verschenen op DeWereldMorgen.be.

deBuren geeft twee exemplaren weg van het boek Clash der Titanen Maak kans door een reactie te geven (hieronder). In een clash zijn er altijd winnaars en verliezers. Welke politieke persoonlijkheid uit het verleden heeft de diepste indruk op u gemaakt en waarom? Krijgt u kippenvel bij het luisteren naar Martin Luther King? Staan de Nobelprijswinnende speeches van Churchill u nog helder voor ogen? Of laat u zich eeuwen nadien nog overtuigen door het retorisch vernuft van Pindarus? De twee meest originele inzendingen winnen! Opgelet: het boek kan alleen afgehaald worden tijdens de debatavond op 12 juni in de Beursschouwburg.